Rezonans magnetyczny to badanie, które szczególną rolę odgrywa w diagnostyce chorób układu nerwowego, ale nie tylko – dzięki niemu możliwe jest wykrywanie patologii dotyczących np. jamy brzusznej czy miednicy. Badanie to jest bezbolesne i nieinwazyjne. Rezonans magnetyczny można przebyć w ramach NFZ, jednak czasami pacjenci preferują skorzystanie z oferty placówek prywatnych – czy w takiej sytuacji muszą się oni liczyć z poniesieniem znacznych kosztów?
We współczesnej medycynie bardzo dużą rolę w procesach diagnostycznych pełnią badania obrazowe. Wyróżnia się wiele ich rodzajów, zaliczane są do nich zarówno klasyczne zdjęcia RTG, jak i bardziej zaawansowane badania, takie jak tomografia komputerowa, czy pozytronowa tomografia emisyjna (PET). Innym przedstawicielem nowocześniejszych metod diagnostycznych jest rezonans magnetyczny – czym jest to badanie i czy przed jego przebyciem pacjenci muszą się jakoś szczególnie przygotować?
Co to jest rezonans magnetyczny?
Rezonans magnetyczny (bardziej poprawna nazwa to obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, w skrócie – pochodzącym od magnetic resonance imaging – MRI) to jedno z podstawowych obecnie wykonywanych badań obrazowych. Wykorzystuje ono zjawiska związane z działaniem pola magnetycznego, polegające na pobudzaniu jednego z elementów ludzkich komórek – protonów. Cząstki te emitują fale, które odbierane są przez specjalistyczną aparaturę do rezonansu magnetycznego, a następnie odebrane sygnały przetwarzane są na obrazy.
Wskazania do rezonansu magnetycznego
Na drodze rezonansu magnetycznego możliwe jest obrazowanie praktycznie wszystkich narządów. Najczęściej badanie wykorzystywane jest w diagnostyce schorzeń układu nerwowego – rezonans magnetyczny pozwala uwidocznić np. tętniaki wewnątrzczaszkowe czy różnego rodzaju nowotwory mózgowia. Z wykorzystaniem specyficznej sekwencji rezonansu magnetycznego (tzw. sekwencji FLAIR) możliwe staje się wczesne – najwcześniejsze nawet wśród innych badań obrazowych – uwidocznienie ognisk niedokrwiennych związanych z przebyciem przez pacjenta udaru niedokrwiennego mózgu. Czasami podczas rezonansu magnetycznego wykorzystywane są tzw. środki kontrastowe. Ich zastosowanie ma na celu wzmocnienie różnic w uzyskiwanych obrazach pomiędzy tkankami prawidłowymi a patologicznymi.
Zapamiętaj: Rezonans magnetyczny to bezbolesna, bezpieczna i nieinwazyjna metoda diagnostyczna pomagająca w wykryciu wielu chorób!
Rezonans magnetyczny jest badaniem nieinwazyjnym i niebolesnym (jedyną inwazyjnością może ewentualnie być dożylne podanie związków kontrastowych). Odróżnia to tę technikę od innych badań obrazowych, takich jak zdjęcia RTG czy tomografia komputerowa – podczas wykonywania wymienionych pacjent jest narażony na działanie (przynajmniej potencjalnie) szkodliwego promieniowania rentgenowskiego, tymczasem przebycie rezonansu magnetycznego nie jest już związane z takim zagrożeniem. Z wymienionych względów MRI można przeprowadzać u pacjentów będących w dowolnym wieku, możliwe jest to zarówno u dzieci, jak i nawet – w razie zaistnienia takiej potrzeby – u kobiet będących w ciąży.
Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego zajmuje zwykle od 30 do 90 minut – czas badania uzależniony jest przede wszystkim od tego, jaka okolica ciała podlega obrazowaniu. W trakcie rezonansu magnetycznego pacjent znajduje się w zamkniętej komorze urządzenia, uciążliwe dla wrażliwych osób może być to, że badaniu towarzyszy emitowanie przez urządzenie dość głośnego szumu. Badanie ogólnie przeprowadzane jest bez znieczulenia, ze względu jednak na to, że przez cały czas jego trwania należy pozostawać w bezruchu, czasami stosowane jest u dzieci.
Przygotowanie do rezonansu magnetycznego
Zasadniczo przed przebyciem rezonansu magnetycznego nie są konieczne jakieś szczególne przygotowania. Pacjent, u którego ma być wykonane to badanie, nie musi być nawet na czczo – taka konieczność zachodzi tylko wtedy, kiedy rezonans magnetyczny miałby być przeprowadzany z wykorzystaniem środków kontrastowych. W przypadku kontrastu pacjentowi może być zalecane spożycie dodatkowej ilości płynów przed przebyciem badania – takie postępowanie ma na celu późniejsze przyspieszenie wydalania związków kontrastowych przez nerki poprzez zwiększenie produkcji moczu. Zazwyczaj przed rezonansem magnetycznym pacjent nie musi mieć przeprowadzanych jakichkolwiek badań laboratoryjnych. Wyjątek stanowi sytuacja, w której podczas badania miałyby być zastosowane środki kontrastowe – w takim przypadku przed wykonaniem rezonansu zlecane jest zwykle badanie poziomu kreatyniny we krwi (pozwalające wnioskować o tym, czy czynność nerek pacjenta jest prawidłowa).
Istotne jest to, w jakim ubraniu będzie pacjent podczas wykonywania rezonansu magnetycznego. Odzież nie powinna zawierać metalowych elementów, takich jak np. guziki, paski z metalową klamrą również powinny zostać ściągnięte przed wykonaniem badania. Do komory urządzenia do rezonansu magnetycznego nie powinno się również wchodzić z telefonem komórkowym czy z kartami płatniczymi. Wszystkie wymienione powyżej mogą zniekształcać uzyskiwane wyniki badania i to właśnie dlatego konieczny jest właściwy dobór odzieży czy pozostawienie na zewnątrz niektórych, wspomnianych wyżej, rzeczy osobistych.
Najważniejsze w przygotowaniach do rezonansu magnetycznego jest jednak wykluczenie istnienia u pacjenta przeciwwskazań do przebycia tego badania. Podstawowym przeciwwskazaniem do rezonansu magnetycznego jest obecność w ciele metalowych urządzeń, takich jak np. rozrusznik serca czy protezy stawów. Przyrządy te wykonywane są z jednak z różnych materiałów, z których część wcale nie musi wpływać na możliwość przebycia rezonansu magnetycznego – takie informacje zazwyczaj widnieją w dokumentacji medycznej dotyczącej charakterystyki danego urządzenia, dlatego też pacjent, który miałby mieć wykonany rezonans, powinien takowe dokumenty przynieść do gabinetu diagnostyki obrazowej.
Czy wiesz że: rezonans magnetyczny nie może być wykonany u osób z rozrusznikiem serca?
Zastanawiać wielu pacjentów może to, czy posiadanie na zębach aparatu ortodontycznego stanowi przeciwwskazanie do rezonansu magnetycznego. Otóż okazuje się, że zazwyczaj istnieje możliwość przeprowadzenia tego badania u osób będących w trakcie korygowania wad zgryzu – należy jednak mieć na uwadze, że elementy aparatu ortodontycznego mogą generować tzw. artefakty, czyli zniekształcenia w uzyskiwanym wyniku MRI. Każdorazowo należy więc poinformować osobę wykonującą rezonans magnetyczny o noszeniu aparatu ortodontycznego. Od jej decyzji ostatecznie uzależnia się to, czy MRI będzie mógł być bezpiecznie wykonany u danego pacjenta.
Ile kosztuje rezonans magnetyczny?
Rezonans magnetyczny – oczywiście w razie istnienia wskazań do jego przeprowadzenia – jest badaniem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Pacjentów mogą jednak przerażać czasy oczekiwania na to badanie, które mogą sięgać nawet kilku miesięcy. Z tego właśnie względu część chorych rozważa skorzystanie z możliwości wykonania badania w placówkach prywatnych – czy rezonans magnetyczny jest badaniem drogim?
Cena rezonansu magnetycznego może być różna w zależności od tego, w jakim mieście wykonywane miałoby być badanie, jak i od tego, jaka okolica ciała miałaby podlegać obrazowaniu tą metodą. Ogólnie koszty badania sięgają zwykle około 500 złotych w przypadku rezonansu magnetycznego głowy, bardziej kosztowny jest z kolei np. rezonans magnetyczny jamy brzusznej, którego ceny sięgają zazwyczaj około 600–900 złotych. Cena rezonansu magnetycznego może wzrastać np. wtedy, kiedy zastosowane podczas badania miałyby być środki kontrastowe czy też w sytuacji, gdyby pacjent chciałby mieć przeprowadzone to badanie w znieczuleniu ogólnym.
Rezonans magnetyczny to badanie bezpieczne, niebolesne i pozwalające uwidocznić wiele różnych patologii – czy w takiej sytuacji pacjent potrzebujący diagnostyki obrazowej powinien zawsze dążyć do tego, aby to właśnie badanie zostało u niego wykonane? Niekoniecznie – rezonans magnetyczny rzeczywiście ma wiele zalet, jednakże badanie to posiada również i pewne ograniczenia. Takowymi może być chociażby to, że na drodze MRI nie zawsze udaje się uwidocznić zmiany chorobowe dotyczące kości – w takiej sytuacji bardziej odpowiednim badaniem jest tomografia komputerowa. Z tego właśnie względu pacjenci powinni kierować się wskazówkami lekarzy, którzy dobierają odpowiednie badanie obrazowe w zależności od tego, jaką patologię podejrzewają u danego chorego.