Rozedma to przewlekła choroba, która znacznie obciąża pracę płuc oraz serca, prowadząc do nieodwracalnych zniszczeń w organizmie człowieka. Bez wątpienia codzienne życie z tą postępującą przypadłością nie jest łatwe – co warto wiedzieć, jeśli podejrzewamy u siebie rozedmę płuc? Jak w tym przypadku wygląda skuteczne leczenie? Jakie są charakterystyczne objawy tej choroby?
Co to jest rozedma płuc?
Rozedma płuc jest to choroba polegająca na niszczeniu ścian pęcherzyków płucnych, które to powoduje zwiększenie przestrzeni powietrznych w odcinkach dalszych od oskrzelika końcowego. Ujmując to prościej, utrata ścian kilku prawidłowych (małych) pęcherzyków powoduje ich połączenie się w duże, patologiczne pęcherze, nazywane rozedmowymi. Skutkiem tego jest zmniejszenie powierzchni wymiany gazowej i gorsze natlenowanie krwi. Choroba ta rozwija się głównie u osób w średnim i starszym wieku.
Źródło: https://epodreczniki.pl/a/DpduCQG5g
Objawy rozedmy płuc
Początkowo rozedma może przebiegać bezobjawowo. Z czasem pojawia się duszność, początkowo związana z wysiłkiem, narastająca później do spoczynkowej. Może jej towarzyszyć kaszel i przyspieszony oddech. W przypadku gdy zmiany postępują rozwija się niewydolność oddechowa i krążeniowa, prowadząca do śmierci.
Czy wiesz że: gdy rozedma pojawia się u osób młodych, należy poszukiwać przyczyny genetycznej tego zjawiska? Najczęściej jest ona spowodowana niedoborem białka, które chroni ściany pęcherzyków płucnych przed nadmiernym niszczeniem.
Z objawów stwierdzanych przez lekarza pojawiają się przy osłuchiwaniu klatki piersiowej ściszony szmer pęcherzykowy, przy opukiwaniu odgłos nadmiernie jawny (bębenkowy). Ponadto może wystąpić sinica, czyli sine zabarwienie m.in. warg, skóry, małżowin usznych oraz objawy niewydolności serca wtórnej do zmian w układzie oddechowym (obrzęki na kończynach dolnych, powiększenie i bolesność wątroby, przyspieszenie akcji serca).
Przyczyny rozedmy płuc
Dwiema głównymi przyczynami rozedmy płuc są:
- palenie tytoniu,
- zanieczyszczenia powietrza.
Rozedma płuc jest jedną ze składowych przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), w której drugą charakterystyczną zmianą jest przewlekłe zapalenie oskrzeli z nadprodukcją śluzu.
Jak leczyć rozedmę płuc?
Czy istnieją skuteczne metody leczenia rozedmy płuc? Podstawą jest zaprzestanie palenia tytoniu oraz unikanie zanieczyszczonego powietrza. Nie ma obecnie leczenia, które powodowałoby cofnięcie raz powstałych zmian. W przypadku rozwinięcia się niewydolności oddechowej stosuje się tlenoterapię, a w skrajnych przypadkach wentylację mechaniczną.
Rodzaje rozedmy płuc
Pojedynczy oskrzelik końcowy wraz z zaopatrywanymi przez niego pęcherzykami płucnymi tworzą gronko płucne. Z nich powstaje zrazik płucny, a te następnie składają się na płaty płuc (górny, środkowy i dolny w prawym oraz górny i dolny w lewym). Dzięki tej wiedzy jesteśmy w stanie wyróżnić rodzaje rozedmy w zależności od jej lokalizacji anatomicznej:
- rozedmę środka zrazika– charakterystyczna dla palaczy tytoniu, obejmuje głównie górne płaty płuc
- rozedmę całego zrazika– obejmuje z reguły dolne płaty i jest typowa dla niedoboru alfa1-antytrypsyny.
Czy rozedma płuc jest śmiertelna?
Rozedma płuc w swoim przebiegu może być śmiertelna, wraz z postępem zmian maleje powierzchnia wymiany gazowej, co skutkuje niedotlenieniem organizmu. Zwykle w ciągu miesięcy, a czasem nawet lat rozwija się niewydolność oddechowa oraz krążeniowa prowadzące do śmierci. Jest więc to choroba przewlekła, która jednak wiąże się z reguły z nieuniknionymi konsekwencjami.
Dieta przy rozedmie płuc
Odpowiednia dieta jest szczególnie istotna przy występowaniu rozedmy w przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), nazywamy to wtedy leczeniem żywieniowym. Niedożywienie, rozpoznawane na podstawie wskaźnika BMI (masa ciała w kg/wzrost w metrach2) <21kg/m2, utraty >10% masy ciała w ciągu ostatnich 6 miesięcy lub >5% w ciągu ostatniego miesiąca, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu.
Zapamiętaj: Rozedma płuc jest przewlekłą, śmiertelną chorobą, która często dotyka palaczy oraz puzonistów.
Leczenie żywieniowe u tych chorych obejmuje m.in. podaż wystarczającej ilości kalorii, np. poprzez częste małe posiłki w ciągu dnia. Czasami bywa konieczne uzupełnianie diety specjalnymi odżywkami. Optymalną dietę ustala specjalnie wykwalifikowany dietetyk w porozumieniu z lekarzem.
Rozedma płuc jest chorobą głównie ludzi w średnim i starszym wieku, aczkolwiek może również wystąpić u ludzi młodszych, co nasuwa wówczas podejrzenie jej genetycznego uwarunkowania. Musimy pamiętać, że nie ma sposobu na cofnięcie raz powstałych zmian, dlatego najważniejsze jest zapobieganie ich powstawaniu (główną rolę pełni niepalenie tytoniu).