Zakażenia układu oddechowego należą do jednych z najczęstszych. W przypadku zakażeń bakteryjnych, częstym objawem jest ropna plwocina i męczący mokry kaszel. Długotrwałe palenie, częste zakażenia bakteryjne i przewlekły stan zapalny w oskrzelach może prowadzić do uszkodzenia ściany oskrzeli i poszerzenia ich światła. Czy rozstrzenie oskrzeli można wyleczyć? Co powoduje rozstrzenie oskrzeli?
Co to jest rozstrzenie oskrzeli?
Rozstrzenie oskrzeli to nieodwracalne poszerzenie światła oskrzeli spowodowane uszkodzeniem ich ściany. Powstanie rozstrzeni tłumaczy się upośledzeniem mechanizmów oczyszczania oskrzeli, prowadzi to do kolonizacji dróg oddechowych bakteriami i w konsekwencji do rozwoju stanu zapalnego. Przewlekły stan zapalny jest kolejnym czynnikiem uszkadzającym oskrzele. Rozstrzenie mogą być ograniczone do jednego płata płuca lub uogólnione. Mogą dotyczyć oskrzeli na całej ich długości lub tylko określonych ich części.
Objawy rozstrzenia oskrzeli
Choroba rozwija się długotrwale i zwykle skrycie. Początek jest zwykle bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Dominuje utrzymujący się, przewlekły kaszel z odkrztuszaniem plwociny. Często pojawiają się zapalenia oskrzeli, czasami z krwiopluciem. Bywa, że dochodzi do zapaleń płuc. Choroba ma charakter postępujący, w miarę jej trwania dochodzą objawy niewydolności oddechowej, czyli duszność. Zwłaszcza w przypadku dużych rozstrzeni może pojawić się:
- nieprzyjemny zapach z ust,
- świszczący oddech,
- stany podgorączkowe,
- poranne odkrztuszanie dużych ilości ropnej wydzieliny.
Przyczyny rozstrzenia oskrzeli
Wyróżniamy wrodzone i nabyte przyczyny rozstrzenia oskrzeli.
Wrodzone: są to rzadkie przyczyny związane z uszkodzeniem mechanizmów oczyszczania oskrzeli, ich budowy, niedoborami odporności lub niedoborami enzymów, które prowadząc do szybkiego i wczesnego początku rozstrzeni, często już w dzieciństwie.
Nabyte:
- ciężkie zakażenia – szczególnie ciężkie bakteryjne zapalenia płuc i wirusowe zakażenia odrą,
- przewlekłe choroby prowadzące do włóknienia płuc np. sakroidoza, pylica płuc, reumatoidalne zapalenie stawów,
- wdychanie toksycznych gazów lub substancji drażniących np. dym tytoniowy,
- refluks żołądkowo-jelitowy z aspiracją treści pokarmowej ,
- zwężenie oskrzela np. w przebiegu nowotworu,
- popromienne uszkodzenie płuc,
- AIDS.
Leczenie rozstrzenia oskrzeli
Podstawą leczenia jest oczyszczanie drzewa oskrzelowego oraz zapobieganie zakażeniom dróg oddechowych. W leczeniu zakażeń stosuje się antybiotykoterapię na początku lekiem o szerokim spektrum, następnie dąży się do uzyskania posiewu, czyli wyhodowania bakterii z plwociny w laboratirium. Oznacza się wrażliwość wyhodowanych bakterii na antybiotyki i zmienia terapię na najlepszą w danym przypadku. W przypadku częstych nawrotów lub gdy zaostrzenia mają ciężki przebieg możliwe jest rozważenie długotrwałego stosowania antybiotyku w profilaktyce. Okresowo stosuje się leki rozrzedzające ropną plwocinę i pozwalające na łatwiejsze odkrztuszanie.
Czy wiesz że: obecnie badaniem z wyboru do wykrywania rozstrzeni oskrzeli jest tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości? Kiedyś rozstrzenie wykrywano za pomocą bronchografii, badanie polegało na podaniu kontrastu do oskrzeli i zrobieniu zdjęcia rentgenowskiego.
W przypadku rozstrzeni umiejscowionych na ograniczonej przestrzeni lub w przypadku krwawień z oskrzeli można rozważyć operacyjne usunięcie danego fragmentu płuca. Niezwykle ważne w leczeniu są zabiegi rehabilitacyjne. Pozwalają one usunąć wydzielinę, poprawiają stan ogólny. Przykładowe zabiegi to drenaż ułożeniowy połączony z wibracją, wstrząsaniem i oklepywaniem klatki piersiowej. Powinno nauczyć się pacjenta technik rehabilitacji oddechowej, które mógłby wykonywać samodzielnie.
Czy rozstrzenie oskrzeli jest uleczalne?
Rozstrzenie oskrzeli jest nieuleczalne, z definicji wynika, iż jest to nieodwracalne uszkodzenie ściany oskrzela. Rozległość przestrzeni uzależniona jest od wielu czynników, przede wszystkim od jego genezy.
Zapamiętaj: Rozstrzenie oskrzeli jest chorobą nieuleczalną, prowadzi do niewydolności oddechowej.
Rozstrzenie nabyte zwykle zlokalizowane jest na bardziej ograniczonej przestrzeni niż pierwotne. Nasilenie objawów oraz wpływ na jakość życia w dużej mierze uzależnione jest od stopnia zajęcia oskrzeli. W przypadku masywnego uszkodzenia codzienna aktywność jest znacznie upośledzona z powodu objawów oraz częstych zakażeń układu oddechowego.
Rozstrzenie oskrzeli to nieuleczalne zmiany oskrzeli, które spowodowane są przewlekłym stanem zapalnym dróg oddechowych. Objawy rozwijają się powoli ale postępują. Po długim skąpoobjawowym okresie pojawiają się objawy, z których najbardziej dominującym jest przewlekły kaszel. U podstaw leczenia leży zapobieganie zakażeniom, które są częstym powikłaniem oraz rehabilitacja oddechowa, której celem jest polepszenie komfortu życia chorego.