Każdy z nas spotkał się z terminem sinica – to nic innego jak fioletowoniebieskie zabarwienie skóry. Może być wynikiem głębokiego niedotlenienia organizmu, ale również fizjologicznej reakcji np. na zimno. Dlaczego nigdy nie można jej bagatelizować? O czym może świadczyć? Dowiemy się tego z poniższego artykułu.
Co to jest sinica?
Sinica nie jest chorobą samą w sobie, tylko objawem. Oznacza to, że za każdym razem gdy się ją zaobserwuje trzeba doszukiwać się przyczyny, która ją wywołała. Zaniechanie tego i nie podjęcie odpowiedniego leczenia może zakończyć się nawet zgonem. Sinica charakteryzuje się fioletowoniebieskawym zabarwieniem skóry i błon śluzowych (np. w jamie ustnej).
Czy wiesz że: wyróżniamy jeszcze sinicę rzekomą, która nie jest związana z odtlenowaniem hemoglobiny, ale z obecnością nieprawidłowego barwnika w skórze, spowodowanego np. przez leki i metale ciężkie?
Może powstać wskutek wielu, nieraz zagrażających życiu chorób, o których będzie mowa niżej. Pojęcie sinicy jest ściśle związane z pewnym białkiem naszego organizmu, mianowicie z hemoglobiną, będącą nośnikiem tlenu, niezbędnym dla życia. Możemy wyróżnić hemoglobinę utlenowaną przenoszącą tlen z płuc do tkanek i odtlenowaną wracającą z tkanek do płuc celem ponownego natlenowania. Istotą problemu jest wzrost ilości hemoglobiny odtlenowanej lub pojawienie się hemoglobiny patologicznej (czyli takiej, która prawidłowo nie występuje w organizmie) we krwi. To właśnie ona odpowiada za fioletowoniebieskie (sinawe) zabarwienie skóry i błon śluzowych.
Objawy sinicy
Sinica sama w sobie jest objawem jak już wspominaliśmy wcześniej, więc mogą jej towarzyszyć inne objawy związane z przyczyną, która ją wywołała. W przypadku przyczyny oddechowej, tj. niewydolności oddechowej:
- duszność,
- kaszel,
- łatwe męczenie się lub niemożność wykonania żadnego wysiłku.
W przypadku przyczyny krążeniowej tj. m.in. złożonych wad serca (np. tetralogii Fallota), wstrząsu kardiogennego, zaawansowanej niewydolności serca:
- duszność,
- obniżona tolerancja wysiłku lub jej zupełny brak,
- obrzęki obwodowe i/lub obrzęk płuc w przypadku niewydolności serca,
- spadek ciśnienia tętniczego <90/60mmHg w przypadku wstrząsu kardiogennego.
Rodzaje sinicy
Możemy wyróżnić:
Sinicę centralną – uogólniona, występuje na skórze i błonach śluzowych. Skóra jest zwykle ciepła, a sinica (np. na płatku ucha) nie znika pod wpływem masażu. Podanie tlenu często powoduje zmniejszenie jej nasilenia w przypadku gdy wywołana jest przez niewydolność serca lub oddechową. Sinica ta jest objawem niedotlenienia organizmu.
Sinicę obwodową – występuje jedynie na skórze dystalnych (czyli najbardziej obwodowo położonych) częściach ciała (ręce, stopy, nos, czasem płatek małżowiny usznej). Skóra jest zwykle zimna, a sinica najczęściej znika pod wpływem masażu. Ten rodzaj sinicy świadczy o nadmiernym odtlenowaniu hemoglobiny w tkankach obwodowych.
Oba te rodzaje kwalifikowane są jako sinica prawdziwa, która spowodowana jest zwiększonym stężeniem hemoglobiny odtlenowanej we krwi włośniczkowej (najmniejszych naczyń naszego organizmu) >5g/dl lub obecnością hemoglobiny patologicznej (która w zdrowiu nie występuje).
Przyczyny sinicy
Przyczyny sinicy musimy uszeregować względem jej rodzaju, tj.:
Sinica centralna:
- niewydolność oddechowa,
- niektóre, tak zwane „sinicze” wady serca, np. tetralogia Fallota.
(przebywanie na dużych wysokościach – ciśnienie tlenu we wdychanym powietrzu jest niższe na dużych wysokościach co skutkuje tym, że jest go mniej dostarczanego do płuc a co za tym idzie do organizmu, obecność hemoglobiny patologicznej, czyli takiej która nie występuje w stanie zdrowia, np. po zatruciu niektórymi lekami).
Sinica obwodowa:
- znaczne wychłodzenie ciała (skurcz naczyń obwodowych),
- wstrząs kardiogenny (sercowy),
- zaawansowana niewydolność serca,
- miejscowe zaburzenia układu krążenia, np. miażdżyca,
- zaburzenia odpływu krwi żylnej, np. zakrzepica.
Leczenie sinicy
Sinica, jak już było wcześniej wspomniane, jest objawem choroby, a nie chorobą samą w sobie. Z tego wynika, że jej leczenie zależy od przyczyny która ją wywołała. W przypadku:
- niewydolności serca stosujemy tlenoterapię, czasem wentylację mechaniczną płuc,
- niewydolności serca stosujemy m.in. beta blokery, inhibitory konwertazy angiotensyny, digoksynę, leki moczopędne, również tlenoterapię,
- wstrząsu kardigennego: leki inotropowe (zwiększające siłę skurczu serca) i naczyniokurczące – dopaminę, dobutaminę, noradrenalinę,
- wrodzonych wad serca: leczenie kardiochirurgiczne.
Zapamiętaj: Sinica charakteryzuje się niebieskawym zabarwieniem skóry oraz błon śluzowych ciała.
Podane wyżej sposoby leczenia/leki nie oddają w całości złożoności terapii, są przedstawione tylko w sposób informacyjny. Prawidłowe rozpoznanie i leczenie zawsze ustala lekarz. Sinica jest problemem złożonym, mogącym być odzwierciedleniem wielu różnorodnych procesów chorobowych. Nigdy nie należy bagatelizować jej powstania, zwłaszcza jeżeli ma charakter uogólniony.