Co to jest somnifobia? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Odpowiednio długi, wartościowy sen jest nieodłącznym elementem dobrego zdrowia. Uważany jest za podstawową potrzebę człowieka, tak jak jedzenie, picie czy oddychanie. Większości z nas sen kojarzy się z czymś bardzo przyjemnym- relaksem, błogim wypoczynkiem i zapomnieniem o kłopotach dnia codziennego. W dzisiejszych czasach, gdy żyjemy bardzo szybko i stawianych jest przed nami tyle wymagań, odpowiednio długi sen uważany jest wręcz za luksus, na który nie wszyscy mogą sobie pozwolić. Są jednak osoby, u których sama myśl o zasypianiu wiąże się z paraliżującym lękiem, uniemożliwiającym normalne funkcjonowanie. Skąd bierze się paniczny lęk przed snem i czym jest somnifobia?

Co to jest somnifobia?

Somnifobia jest to uporczywy, trwały lęk przed zasypianiem a także tym, co może się wydarzyć podczas snu. Pacjenci obawiają się, że może przydarzyć im się coś złego we śnie, że będą mieć koszmary senne lub że rano się nie obudzą.

Czy wiesz że: oglądanie horrorów lub czytanie strasznych opowiadań, zwłaszcza przed snem, może nasilać lęk i niepokój związany z zasypianiem? 

Somnifobia należy do fobii swoistych (specyficznych), czyli związanych z określonym obiektem lub sytuacją, w tym wypadku dotyczy ona snu.
Fobie specyficzne zazwyczaj pojawiają się w dzieciństwie lub we wczesnym okresie wieku dorosłego i jeśli nie są leczone, to mogą się utrzymywać przez wiele lat. Kobiety chorują nieco częściej niż mężczyźni.

*fobia – w języku greckich słowo phobos oznacza “strach”. Jest to nadmierny lęk pojawiający się podczas bezpośredniego kontaktu z pewną konkretną sytuacją czy obiektem, obiektywnie nie stanowiącym dla nas zagrożenia.

Cechy fobii:

  • silny lęk przed kontaktem z obiektem/sytuacją odbieraną jako zagrażająca;
  • świadomość irracjonalności odczuwanego lęku;
  • unikanie kontaktu z tym obiektem/sytuacją.

Objawy somnifobii

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Objawy związane z somnifobią możemy podzielić na te, które dotyczą sfery psychicznej oraz te typowo fizyczne:

a.) objawy psychiczne:

  • uczucie lęku i niepokoju na samą myśl o zasypianiu;
  • narastanie objawów wraz ze zbliżającym się czasem pójścia spać;
  • unikanie wcześniejszego zasypiania i odwlekanie jak najdłużej chwili udania się na spoczynek;
  • ataki paniki podczas zasypiania;
  • zaburzenia koncentracji;
  • duża zmienność nastroju;
  • u dzieci płaczliwość wieczorem i niechęć do spania samodzielnie.

b) objawy fizyczne:

  • przyspieszony oddech;
  • pocenie się;
  • nudności;
  • ból lub dyskomfort w klatce piersiowej;
  • przyspieszone, nieregularne bicie serca;
  • zawroty głowy;
  • drżenie rąk.

Objawy te mogą występować w ciągu dnia, ale znacznie nasilają się w porze wieczornej, gdy zbliża się godzina zasypiania. Część pacjentów celowo zostawia włączone światło, telewizor lub inne sprzęty elektroniczne, aby rozproszyć uwagę i zmniejszyć lęk. Niektóre osoby sięgają po alkohol lub inne substancje psychoaktywne, by zminimalizować niepokój związany z zasypianiem i szybciej zasnąć. Zaburzenie to bardzo mocno utrudnia pacjentowi życie, ponieważ nie jest on w stanie unikać sytuacji fobicznej, bo codziennie musi mierzyć się z zasypianiem. Prowadzi to do znacznego obniżenia jakości życia, problemów społecznych, a także rozwoju chorób.

Przyczyny somnifobii

Jednoznaczna przyczyna odpowiedzialna za rozwój somnifobii nie została jeszcze poznana. Podejrzewa się, że znaczenie w rozwoju tego schorzenia mają:

  • stres pourazowy – traumatyczne wydarzenie z przeszłości (zwłaszcza w dzieciństwie), rozgrywające się w czasie snu lub zasypiania np. obrabowanie domu, pożar, śmierć kogoś bliskiego we śnie;
  • lunatykowanie – gdy pacjent doświadczy pierwszego w życiu epizodu lunatykowania, potem boi się zasnąć, w obawie, że to zdarzenie się powtórzy;
  • regularnie występujące koszmary senne mogą powodować lęk przed zasypianiem;
  • inne współistniejące zaburzenia lękowe;
  • wystąpienie porażenia przysennego – jest to zaburzenie snu polegające na porażeniu mięśni przy zachowanej świadomości. To przeżycie wywołuje u pacjenta bardzo duży niepokój i strach, dlatego po jego doświadczeniu może on obawiać się zasypiania ze względu na możliwość ponownego wystąpienia paraliżu sennego.

Czym grozi brak snu?

Niedobór lub brak snu bardzo negatywnie odbija się na naszym zdrowiu fizycznym oraz psychicznym. Skutki te możemy podzielić na krótko i długoterminowe:

a.) krótkoterminowe:

  • zmęczenie,
  • senność,
  • ból głowy,
  • rozdrażnienie,
  • problemy z koncentracją, utrata zdolności planowania,
  • znacznie obniżony czas reakcji – jak po spożyciu niewielkiej ilości alkoholu,
  • chwiejność emocjonalna,
  • halucynacje;

b.) długoterminowe:

  • otyłość, na skutek zwolnienia przemiany materii oraz większego apetytu (zakłócone wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za odczuwanie głodu i sytości – leptyny i greliny),
  • obniżenie libido,
  • bardzo szybkie starzenie się skóry,
  • problemy z pamięcią,
  • obniżona odporność, częstsze infekcje,
  • większe ryzyko rozwoju cukrzycy, nadciśnienia, zawału serca oraz udaru mózgu – duże ryzyko zgonu,
  • zaburzenia równowagi neuroprzekaźników w mózgu, a w konsekwencji rozwój takich chorób jak depresja, czy nerwica.

Leczenie somnifobii

Somnifobia może zostać zdiagnozowana przez lekarza psychiatrę na podstawie wnikliwego wywiadu z pacjentem. Ze względu na względu na bardzo niekorzystny wpływ długotrwałego niedoboru snu na organizm, zalecane jest jak najszybsze wdrożenie odpowiedniego leczenia. Podstawową formą terapii w przypadku fobii jest psychoterapia. Szczególnie pozytywne efekty uzyskuje się, stosując techniki terapii poznawczo-behawioralnej w połączeniu z farmakoterapią. U niektórych pacjentów pozytywne efekty przynosi zastosowanie technik relaksacyjnych oraz medytacji.

Zapamiętaj: Somnifobia prowadzi do znacznego obniżenia jakości życia, problemów społecznych, a także rozwoju chorób.

Somnifobia jest to zaburzenie psychiatryczne z grupy fobii, polegające na nadmiernym lęku przed zasypianiem i snem. Do jej objawów należą kołatanie serca, nudności, problemy z oddychaniem, pocenie się, drżenie rąk oraz silne uczucie niepokoju. Objawy te nasilają się wieczorem, w momencie przygotowywania się do nocnego spoczynku. Czynnikami mogącymi sprowokować rozwój somnifobii są traumatyczne doświadczenia z przeszłości związane ze snem, porażenie przysenne, lunatykowanie czy współistniejące zaburzenia lękowe. Niedobór snu ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie, dlatego kluczowe jest wczesne rozpoznanie i leczenie tego zaburzenia. W leczeniu największą skuteczność wykazuje psychoterapia w nurcie poznawczo- behawioralnym.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *