Co to jest tętniak aorty? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Aorta, czyli tętnica główna, jest naczyniem, którym natlenowana krew wypływa z lewej komory serca i, dzięki kolejnym rozgałęzieniom, dostarcza ją do narządów całego ciała. Częstym dotykającym ją schorzeniem jest tętniak aorty, którego charakter przybliżony zostanie poniżej. Jak diagnozować i leczyć tętniaka aorty?

Co to jest tętniak aorty?

Tętniak aorty stanowi jej poszerzenie o ponad 50% względem normalnej średnicy. Jako że aorta stanowi największe naczynie krwionośne ciała, którym przepływa krew z serca do krążenia ogólnego, schorzenia z nią związane mogą nieść poważne konsekwencje. Bieg aorty rozpoczyna się po wyjściu z lewej komory serca, jako aorta wstępująca. Następnie tworzy łuk i kieruje się w dół ciała, gdzie rozdziela się na dwie tętnice biodrowe wspólne. Po drodze oddaje liczne rozgałęzienia, zaopatrujące przede wszystkim górną część organizmu oraz trzewia. Tętniak aorty może wystąpić na całym przebiegu naczynia, przyjmować wydłużony lub kulisty kształt. Ze względu na lokalizację tętniaki dzielimy na:

  • tętniaki aorty brzusznej (abdominal) – częstsze, umieszczone w obrębie jamy brzusznej,
  • tętniaki aorty piersiowej (thoracic) – znajdujące się w klatce piersiowej.

Wydawałoby się, że sam tętniak nie jest poważnym schorzeniem, jednak jego konsekwencje zagrażają zdrowiu, a nawet życiu pacjenta.

Czy wiesz że: prędkość przepływu krwi w aorcie może wynosić 150-175 cm/sekundę?

Na skutek poszerzenia naczynia może dojść do rozwarstwienia aorty, w którym płynąca krew wnika między warstwy ściany naczynia, stopniowo ją osłabiając. Kolejnym skutkiem tętniaka bywa jego pęknięcie – jak już zostało wspomniane, aorta to największe naczynie ciała, panuje w niej wysokie ciśnienie – pęknięcie ściany skutkuje gwałtownym wypływem krwi do jam ciała, co stanowi stan zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Objawy tętniaka aorty

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Objawy tętniaka aorty mogą w ogóle nie występować, jednak część pacjentów odczuwa takie dolegliwości jak:

  • uczucie pulsowania w brzuchu (podobne do bicia serca),
  • ból brzucha,
  • ból dolnej części pleców.

Zależnie od lokalizacji tętniaka mogą się pojawić również inne objawy:

  • problemy z przełykaniem – gdy tętniak jest zlokalizowany w pobliżu przełyku i go mu ciska,
  • uczucie pełności po zjedzeniu małego posiłku,
  • opuchnięcie twarzy, szyi lub rąk – jeśli tętniak uciska na żyłę główną górną, odprowadzającą krew z wymienionych obszarów.

Pęknięcie tętniaka powoduje:

  • nagły, ostry ból brzucha,
  • przyspieszone bicie serca,
  • uczucie skołowania,
  • bladość,
  • pocenie się,
  • skrócenie oddechu,
  • nawet utratę przytomności.

Podczas badania lekarz może osłuchać serce, sprawdzając, czy np. nie słychać niepokojących szmerów, wykonać palpację brzucha (zbadać dotykiem), próbując wyczuć pulsowanie, sprawdzić tętno na tętnicach rąk i nóg, czy nie jest słabsze niż normalnie.

Zapamiętaj: Na zespół Marfana mógł cierpieć Abraham Lincoln, co oznaczałoby, że tętniak aorty przypuszczalnie też go dotyczył.

Badaniem obrazowym, którym zwykle są poddawani pacjenci z podejrzeniem tętniaka jest RTG klatki piersiowej oraz USG jamy brzusznej. Echokardiografia przyniesie informacje dotyczące odcinka aorty znajdującego się najbliżej serca. Dodatkowe dane przyniosą badania takie jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny – czasami przy ich wykonywaniu z innego powodu dochodzi do przypadkowego znalezienia tętniaka.

Przyczyny tętniaka aorty

Główną przyczyną powstawania tętniaków jest nadciśnienie tętnicze, niekiedy dochodzi do rozwinięcia tętniaka na skutek urazu lub w wyniku takich chorób jak np. zespół Marfana (dziedziczne zaburzenia tworzenia tkanki łącznej). W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim mężczyźni w wieku powyżej 65 lat, palacze tytoniu, osoby z niekontrolowanym nadciśnieniem, hipercholesterolemią, a także te, w których rodzinie występowały podobne schorzenia.

Leczenie tętniaka aorty

Leczenie tętniaka aorty jest zależne w głównej mierze od jego wielkości.

  • Małe tętniaki wymagają jedynie okresowych kontroli (badania USG jamy brzusznej).
  • Średnie tętniaki wiążą się z koniecznością częstszych badań USG.
  • Duże tętniaki (ok. 5 cm średnicy) są wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu operacyjnego, celem zabezpieczenia przed rozwarstwieniem lub pęknięciem. Zabieg może polegać na zastąpieniu wybrzuszonej części naczynia tzw. graftem – rurką, która zastąpi zmienioną część aorty. Inną metodą jest wstawienie stentu, który wzmacnia ścianę naczynia i zapobiega jej pęknięciu czy dalszemu rozwarstwieniu. Częścią leczenia jest również zmiana stylu życia, czyli:
  • lepsza kontrola nadciśnienia,
  • rzucenie palenia,
  • zbilansowana dieta,
  • utrzymanie odpowiedniej masy ciała,
  • regularna aktywność fizyczna,
  • ograniczenie spożywanego alkoholu.

Podsumowując, tętniak aorty jest schorzeniem, które może wywoływać w pacjencie duże obawy. Jednak przy dbałości o swój stan zdrowia oraz badaniach kontrolnych przeprowadzanych z odpowiednią, zaleconą przez lekarza częstością, nie musi on negatywnie wpływać na codzienne życie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *