Na pewno każdemu z nas zdarzyło się długotrwale pozostawać w jednej pozycji, np. podczas snu lub siedzenia w fotelu. Po zmianie pozycji ciała doznaje się odczucia „wbijania szpilek” w dłoniach, stopach lub palcach. To kłujące, pieczenie, mrowienie, drętwienie lub swędzenie nazywa się parestezją. Zwykle jest niebolesne i nieszkodliwe. Jednak czasami może być oznaką poważniejszego problemu neurologicznego lub internistycznego.
Co to jest parestezja?
Na pewno każdemu z nas zdarzyło się długotrwale pozostawać w jednej pozycji, np. podczas snu lub siedzenia w fotelu. Po zmianie pozycji ciała doznaje się odczucia „wbijania szpilek” w dłoniach, stopach lub palcach. To kłujące, pieczenie, mrowienie, drętwienie lub swędzenie nazywa się parestezją. Zwykle jest niebolesne i nieszkodliwe. Jednak czasami może być oznaką poważniejszego problemu neurologicznego lub internistycznego.
Parestezja to drętwienie, mrowienie lub uczucie pieczenia, które występuje najczęściej w kończynach, jednak może się również zdarzyć w innych częściach ciała. Zwykle jest to uczucie trwające niedługo (do paru minut). Niektóre osoby cierpią na przewlekłe i długotrwałe parestezje, które mogą być oznaką poważnego uszkodzenia nerwu lub stanu chorobowego. Czasami u osoby dotkniętej parastezjami może dojść do pojawienia się objawów dodatkowych, m.in. problemów ze wzrokiem lub mową, brakiem kontroli nad kończynami, a nawet paraliżem. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z wyżej wymienionych objawów, należy jak najszybciej zasięgnąć porady specjalisty i poznać przyczyny ich występowania.
Objawy parastezji
Parestezje dłoni, stóp, rąk i nóg są często występującymi, przemijającymi objawami. Najkrótsza parestezja typu porażenia prądem elektrycznym, może być spowodowana przez podrażnienie nerwu łokciowego np. podczas przypadkowego uderzenia się w okolicy łokcia. Podobne krótkie odczucia występują, gdy jakikolwiek inny nerw zostanie podrażniony. Przewlekłe parestezje mogą powodować przeszywający ból i prowadzą do upośledzenia funkcjonowania dotkniętej nimi kończyny. Objawy mogą trwać ciągle lub pojawiać się sporadyczne. Zazwyczaj odczucia te występują w dotkniętym obszarze, ale możliwe jest też promieniowanie w inne miejsca.
Objawy parestezji są różnorodne i mogą obejmować:
- Odczucia „wbijania szpilek”;
- Swędzenie;
- Mrowienie;
- Opadanie stopy;
- Dyzartrię (niewyraźna mowa);
- Drętwienie kończyn;
- Zanik mięśni;
- Drgania powiek;
- Palący ból kończyn.
- Jakie są przyczyny parestezji?
Parestezja jest spowodowana uciskiem na nerw. Kiedy ucisk nerwu mija – uczucie znika.
Jednak w niektórych przypadkach nie znika lub wraca regularnie. To zjawisko nosi nazwę przewlekłych parestezji i może oznaczać stan chorobowy lub uszkodzenie nerwów. Przewlekłe parestezje mogą być spowodowane przez:
Zapamiętaj: Parestezja jest spowodowana uciskiem na nerw. Kiedy ucisk nerwu mija - uczucie znika.
- Uraz lub wypadek, który spowodował uszkodzenie nerwów;
- Udar – gdy przepływ krwi do mózgu zostaje odcięty i powoduje jego uszkodzenie;
- Stwardnienie rozsiane – choroba ośrodkowego układu nerwowego, która wpływa na patologiczne przewodzenie impulsów nerwowych;
- Cukrzycę – z czasem może uszkodzić nerwy;
- Rwę kulszową – ucisk na nerw kulszowy (który przechodzi od dolnej miednicy do pośladków i nóg), częsty problem podczas ciąży, który zwykle powoduje drętwienie i ból pleców lub nóg;
- Zespół cieśni nadgarstka – powoduje ból i drętwienie przedramienia, nadgarstka, dłoni i palców;
- Niedobory niektórych witamin, szczególnie niski poziom witaminy B12, która jest ważna dla kondycji nerwów oraz składników mineralnych takich jak wapnia, potasu;
- Nadużywanie alkoholu;
- Niektóre leki – takie jak niektóre rodzaje chemioterapii powodujące podrażnienie lub uszkodzenie nerwów, a także niektóre antybiotyki, leki przeciwko wirusowi HIV i leki przeciwpadaczkowe;
- Chorobę niedokrwienną serca;
- Dyskopatię;
- Zatrucia toksycznymi substancjami;
- Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa;
- Nowotwory;
- Zakażenia półpaścem;
- Miażdżycę.
Profilaktyka
Parestezjom da się skutecznie zapobiegać lub ograniczyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Podstawą jest leczenia choroby, która jest ich przyczyną. Ważne jest, aby zdrowo się odżywiać i jeść pokarmy bogate w witaminy oraz minerały. Ich brak może być przyczyną pojawiania się parestezji. Zapobieganiu parestezji sprzyja wyeliminowanie czynników takich jak: alkohol, podwyższony poziom cukru we krwi czy wysokie ciśnienie. Warto także prowadzić aktywny i zdrowy styl życia. Częste uprawianie ćwiczeń i codzienna aktywność fizyczna zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia parestezji.
Leczenie
Leczenie zależy od przyczyny parestezji. W niektórych przypadkach możliwe jest jej wyleczenie przez wyeliminowanie przyczyny.
Jeśli parestezja jest spowodowana chorobą podstawową, leczenia tej choroby może złagodzić objawy parestezji lub je wyeliminować. Niektóre rodzaje uszkodzeń nerwów są nieodwracalne. W wielu przypadkach parestezja ustępuje samoistnie. Ale jeśli jakikolwiek obszar ciała regularnie drętwieje lub odczuwa się uczucie mrowienia należy porozmawiać z lekarzem, który zapyta o historię medyczną i wykona potrzebne badania. Lekarz może również zlecić inne testy, aby dowiedzieć się, co powoduje parestezję. Mogą one obejmować badanie rentgenowskie, badanie krwi, rezonans magnetyczny, elektromiografię, elektroneurografie.
Czy wiesz że: Inne terapie, które mogą przynieść ulgę osobom cierpiącym na parestezje to fizjoterapia, akupunktura, terapia żywieniowa, stosowanie miejscowych maści i masaż olejkami aromatycznymi.
Czasami specjalista decyduje o wykonaniu tomografii komputerowej głowy i kręgosłupa – pozwala to wykluczyć zmiany w układzie nerwowym, przez które mogą powstawać parestezje. Osoba, która doświadcza problemu parestezji powinna zrezygnować ze spożywania alkoholu, ważna jest także kontrola poziomu cukru we krwi. Przy podwyższonej wartości glukozy we krwi należy przyjmować leki przeciwcukrzycowe, a także zmienić dietę i swoje nawyki żywieniowe. Gdy parestezja jest spowodowana przez zatrucie, przeprowadza się zabiegi detoksykacyjne, które pozwolą usunąć z organizmu szkodliwe substancje. Podaje się duże ilości płynów oraz witamin z grupy B. Jeżeli guz lub inna struktura uciska na nerw, wskazane jest chirurgiczne usunięcie nowotworu.
Rokowanie
Rokowanie u osób z parestezjami zależy od nasilenia ich objawów oraz występowania chorób współistniejących. Należy dodać, że w dużej mierze jest ono również uzależnione od tego, czy można zidentyfikować i leczyć podstawową przyczynę ich pojawiania się. Parestezje mogą minąć szybko, jednakże często zdarza się, że nawracają. W przypadku, gdy uczucie drętwienia i mrowienia kończyn pojawia się za często, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i zasięgnąć fachowej porady.
Leki
Jeśli parestezja jest spowodowana przewlekłą chorobą, taką jak cukrzyca lub występuje jako powikłanie leczenia, takiego jak chemioterapia, większość leków ma na celu złagodzenie objawów bólowych. Jeśli objawy są łagodne, zaleca się stosowanie leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen lub aspiryna.
Osobom z cięższą postacią parestezji można podawać leki przeciwdepresyjne, takie jak amitryptylina. Leki przeciwdepresyjne przepisywane na parestezje są podawane w znacznie mniejszej dawce niż w celu złagodzenia depresji. Uważa się, że leki pomagają, ponieważ zmieniają postrzeganie bólu przez osobę. Jeśli parestezja jest jeszcze cięższa, można przepisać opioidy takie jak kodeina.
Dostępnych jest również wiele alternatywnych metod leczenia w celu złagodzenia objawów parestezji. Terapia może obejmować kompleksową suplementację witamin B, szczególnie witaminę B12. Suplementacja witamin jest czymś, z czym należy postępować ostrożnie, ponieważ przedawkowanie witaminy B6 może być jedną z przyczyn powstawania parestezji.
Ważne jest, aby zawczasu przeciwdziałać możliwościom powstawania parestezji poprzez właściwą dietę bogatą w witaminy i minerały, jak najczęstszą aktywność fizyczną, która wpływa na utrzymanie naczyń krwionośnych i nerwów w odpowiedniej zdrowej kondycji. Jednakże jeżeli nieprzyjemne odczucia takie jak mrowienie czy drętwienie kończyn już wystąpiły i nie przechodzą przez dłuższy czas lub mają tendencję do nawrotów to w takim wypadku ważna jest szybka wizyta u lekarza w celu zdiagnozowania ich przyczyny i omówienia ewentualnego leczenia.