Żylaki powrózka nasiennego to dolegliwość dość często spotykana wśród mężczyzn. Szacuje się, że dotyczy prawie co 5 przedstawiciela płci męskiej. Uważaj! Nieleczona może stać się poważną przeszkodą na drodze do rodzicielstwa. Sprawdź z czym się ona wiąże oraz jak sobie z nią poradzić.
Co to są żylaki powrózka nasiennego?
Jedną z części męskiego układu rozrodczego jest powrózek nasienny. Jest to długa na 15-20 cm struktura łącząca jądro z jamą brzuszną. W jego skład wchodzi przede wszystkim nasieniowód oraz tętnice, żyły i nerwy. Żylaki powrózka nasiennego to nieprawidłowe poszerzenie naczyń żylnych zbierających krew z jądra i tworzących w obrębie moszny tzw. splot wiciowaty. Splot ten wchodzi w skład powrózka nasiennego w jego odcinku mosznowym, nad jądrem. Żylaki łatwo wyczuwa się w tej okolicy w formie miękkich guzowatych tworów rozmaitej wielkości. Występują u ok. 15-20% mężczyzn, szczególnie młodych.
Źródło: zylakiabc.pl
Źródło: echirurgia.pl
Wyróżnia się trzy stopnie zaawansowania żylaków powrózka nasiennego:
I stopień – małe, początkowo trudno wyczuwalne, ujawniające się w pozycji stojącej, zwłaszcza w czasie napinania mięśni brzucha
II stopień – większe, mimo że słabo widoczne, dają się stwierdzić dotykiem, a próba napięcia mięśni powoduje ich dalsze powiększenie
III stopień – duże żylaki, widoczne gołym okiem, powodujące zniekształcenie zarysu moszny
Żylaki powrózka nasiennego – objawy
W większości przypadków obecność żylaków powrózka nie powoduje wyraźnych dolegliwości, szczególnie na początku. Czasami pacjenci skarżą się na:
- uczucie ciężkości,
- tępy ból,
- wzrost ucieplenia,
- dyskomfort w obrębie moszny.
Dolegliwości te zazwyczaj nasilają się w czasie długotrwałego stania lub chodzenia, mogą też zwiększać się w trakcie wzwodu członka.
Z upływem czasu żylaki zaczynają być powoli zauważalne. Zazwyczaj, dopiero wtedy mężczyźni zgłaszają się do lekarza, ponieważ sami wyczuli u siebie guzowate twory umiejscowione nad jądrem, których nie ma po przeciwnej stronie. Zaawansowane, duże żylaki mogą powodować:
- zmianę kształtu moszny;
- piekący ból o różnym nasileniu dotyczący głównie moszny, ale mogący również przenosić się do pachwiny;
- opuchnięcie jąder;
- uczucie ciężkości w obrębie jąder.
Żylaki powrózka nasiennego są częstą przyczyną niepłodności męskiej. Zdarza się, że są wykrywane dopiero podczas problemów par z zajściem w ciążę. Rozszerzone, poskręcane żyły nie przepuszczają swobodnie krwi w obiegu, co skutkuje jej zaleganiem w naczyniach jądrowych, powiększaniem się żył i ocieplaniem się jąder. Taka sytuacja prowadzi do nieprawidłowej budowy plemników i zmniejszenia ich liczebności oraz ruchliwości, co skutkuje obniżoną płodnością.
Zapamiętaj: Operacja daje ustąpienie dolegliwości u 85-90% pacjentów, a znaczącą poprawę zgłasza do 95% operowanych mężczyzn.
Żylaki powrózka nasiennego – przyczyny
Żylaki powrózka nasiennego najczęściej są efektem niewydolności zastawek w żyłach jądrowych lub ich wrodzonego braku. Ta nieprawidłowość w budowie naczyń żylnych w jądrach upośledza odpływ krwi, która zalega w żyłach, wywierając nadmierne ciśnienie na splot wiciowaty i powoduje żylakowate poszerzenia.
Inne przyczyny to:
- wrodzona anomalia naczyniowa – tzw. zespół “dziadka do orzechów” – polega na poszerzeniu lewej żyły nerkowej z powodu uciśnięcia jej pomiędzy aortą brzuszną a tętnicą krezkową górną. Powoduje to przeniesienie podwyższonego ciśnienia do splotu wiciowatego;
- wzrostu ciśnienia w żyłach nasiennych w związku z uciśnięciem żyły biodrowej wspólnej między tętnicą biodrową, a brzegiem miednicy;
- ucisk na żyłę jądrową przez nowotwory nerek lub guzy jamy brzusznej.
Żylaki powrózka nasiennego – leczenie
Podstawą rozpoznania żylaków powrózka nasiennego jest dokładne badanie fizykalne pacjenta oraz wykonanie badania USG jąder z funkcją doppler, czyli z oceną przepływu krwi w naczyniach żylnych. Leczenie operacyjne jest podstawową i bezkonkurencyjną metodą. Jednak nie każde żylaki powrózka nasiennego wymagają terapii. Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Urologicznego zalecają leczenie u dorosłych w momencie gdy występują:
- objawy kliniczne,
- oligospermia (zbyt niska liczba – mniej niż 20 mln./ml – plemników w nasieniu) lub niepłodność utrzymująca się co najmniej 2 lata.
U nastolatków zaś, gdy dochodzi do zahamowania wzrostu jąder lub w zaawansowanych stadiach. Wyraźnie podkreśla się, że nie ma żadnych korzyści z leczenia bezobjawowych żylaków powrózka nasiennego przy zachowanej płodności.
Operacja żylaków powrózka nasiennego
Wyróżnia się kilka technik operacyjnych:
- klasyczna otwarta – zabieg chirurgiczny wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Poprzez nacięcie wykonane po lewej stronie brzucha podwiązuje się i wycina fragment żyły. Ten sposób leczenia wiąże się z największym odsetkiem nawrotów (4-15%) oraz ryzykiem powikłań (8%);
- laparoskopia – najczęściej stosowana. Dokonuje się trzech niewielkich nacięć, przez które przeprowadza się kamerę i narzędzia laparoskopowe, dociera się do naczyń żylnych i podwiązuje się wewnętrzne naczynia powrózka nasiennego. Cechuje się krótszym okresem rekonwalescencji;
- metoda mikrochirurgiczna – polega na wykonaniu małego nacięcia w pachwinie i przy użyciu mikroskopu zabiegowego, wypreparowaniu oraz podcięciu splotu żylnego. Ryzyko nawrotów wynosi jedynie 1%. Jest najmniej inwazyjna co powoduje szybszy powrót do pełnej sprawności oraz mały odsetek powikłań, ale niestety nie jest szeroko dostępna w Polsce.
- metoda wewnątrznaczyniowa – polega na tzw. embolizacji lub sklerotyzacji żył jądrowych. Przy użyciu specjalnego cewnika dochodzi się do żyły jądrowej i przy jego pomocy umieszcza się specjalną spiralę, aby zamknąć dopływ krwi do patologicznego naczynia. W przypadku sklerotyzacji zamiast spirali lub innego materiału zatorowego, wstrzykuje się środki, które mają za zadanie obkurczyć żyłę, zamykając jej światło. Niewątpliwą zaletą tych zabiegów jest brak konieczności stosowania znieczulenia ogólnego oraz krótki okres rekonwalescencji.
Czy wiesz że: żylaki powrózka nasiennego tworzą się w zdecydowanej większości (ok. 90%) po lewej stronie? Wynika to z naszej anatomii. Lewe jądro położone jest niżej niż prawe, a żyła jądrowa lewa różni się przebiegiem od swojej koleżanki. Skutkuje to wzrostem ciśnienia i zwiększoną skłonnością do powstawania żylaków.
Operacja daje ustąpienie dolegliwości u 85-90% pacjentów, a znaczącą poprawę zgłasza do 95% operowanych mężczyzn.
Żylaki powrózka nasiennego a hemoroidy
Jeśli dojdzie do poszerzenia splotów żylnych okolic odbytu mówimy o hemoroidach, czyli żylakach odbytu. Jeśli współwystępują one z innym typem żylaków, np. powrózka nasiennego może okazać się, że nieprawidłowości zastawkowe dotyczą wielu naczyń. Taki stan wymaga dalszej diagnostyki i wykluczenia przewlekłej niewydolności żylnej.
Podsumowując żylaki powrózka nasiennego to poszerzenie żył okolic jądra. Początkowo nie daje uciążliwych objawów i nie zawsze wymaga leczenia. Może jednak okazać się przyczyną niepłodności męskiej. Na szczęście techniki operacyjne pozwalają na skuteczne leczenie tego schorzenia. Jeśli podejrzewasz u siebie żylaki powrózka nasiennego koniecznie udaj się na konsultacje do lekarza urologa.