Słysząc termin “larwa” najczęstszym wyobrażeniem jest pełzające stworzenie żywiące się martwą tkanką, scena rodem z horroru. Ale czy wiesz, że larwy mogą żerować także na żywych organizmach? Czym jest muszyca i jak się objawia? Jak poradzić sobie z “niechcianym lokatorem” pasożytującym na ciele zwierząt i ludzi?
Co to jest muszyca?
Muszyca to choroba pasożytnicza wywołana przez larwy muchówek, które żywiąc się tkankami gospodarza (organizmu zakażonego pasożytem), wywołują szereg objawów klinicznych. Muszyca to problem dotyczący głównie zwierząt hodowlanych, prowadzi do olbrzymich strat finansowych w sektorze hodowli zwierząt gospodarskich. U ludzi choroba jest spotykana przede wszystkim w rejonach tropikalnych i krajach o złym standardzie socjalnym. W związku ze wzrostem popularności dalekich podróży, zarówno turystycznych, jak i zawodowych, choroby pasożytnicze stają się coraz częściej diagnozowanymi schorzeniami u ludzi.
Objawy muszycy
W zależności od tego, jaki narząd i tkanka został zainfekowany przez larwy muchówek, objawy kliniczne choroby będą różne. Najczęściej mamy do czynienia z postacią skórną choroby, w której pojawiają się zmiany na skórze przypominające czyraka (sinoczerwony guzek z krostą na szczycie) lub przyjmują postać grudki z otworem na szczycie, który zapewnia dostęp do tlenu dla rozwijających się larw. Zakażenia larwami muchówki, występują głównie w porze letniej i dotyczą eksponowanych części ciała: przedramion i stóp. Muchówki mogą także złożyć jaja w miejscu uszkodzeń skóry po urazach, a także w ranie pooperacyjnej, w przypadku złej higieny miejsca operowanego. W przypadku infestacji oka, czyli wtargnięcia larwy do narządu wzroku, chory może zgłaszać objawy takie jak: ból, pieczenie, łzawienie, a także zaczerwienienie gałki ocznej i spojówek. Rzadziej choroba dotyczy ucha lub jamy nosowej i towarzyszy jej pojawienie się wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu, gorączki i świądu zakażonej okolicy.
Przyczyny muszycy
Czynnikiem wywołującą chorobę, są owady z rzędu dwuskrzydłych (muchówki), do których należy między innymi mucha domowa. Istnieje wiele gatunków odpowiedzialnych za rozwój muszycy. Stwierdza się również różnice gatunkowe pomiędzy sposobem, w jaki owady dokonują inwazji organizmu gospodarza.
Czy wiesz że: zachorowanie na muszycę dotyczy głównie osób podróżujących w rejony tropikalne?
Dla przykładu mucha tumbu, występująca w Afryce, składa jaja na wilgotnej, piaszczystej powierzchni lub na mokrej odzieży zawieszonej na zewnątrz w celu wysuszenia. Po założeniu odzieży zarażonej jajami, wykluwające się larwy szybko wnikają do skóry gospodarza w celu dalszego rozwoju. Z kolei samica z rodziny gzowatych do zakażenia larwami wykorzystuje inne owady żywiące się krwią, np. komary, które chwyta w locie i przyczepia jaja do ich dolnej powierzchni ciała. Następnie komar pełniąc rolę kuriera, dostarcza jaja bezpośrednio na skórę zwierząt. Z racji, że czynnikiem wywołującym chorobę są larwy owada, istnieje teoretyczne ryzyko przeniesienia larwy z jednego człowieka na drugiego i rozwój choroby w przypadku nie zachowania podstawowych zasad higieny. Natomiast, należy pamiętać, że tylko dorosłe muchówki są zdolne do złożenia jaj, więc to one odpowiadają za rozprzestrzenianie się parazytozy (choroby pasożytniczej).
Leczenie muszycy
Strategie postępowania w muszycy obejmują działania mające na celu usunięcie larw ze zmian skórnych. Jednym ze sposobów jest terapia okluzyjna, która polega na zamknięciu otworów w skórze, wydrążonych przez larwy, zaopatrujących je w dostęp do powietrza.
Zapamiętaj: Muszyca to choroba pasożytnicza wywołana przez larwy muchówek, które żywiąc się tkankami gospodarza (organizmu zakażonego pasożytem), wywołują szereg objawów klinicznych.
W tym celu wykorzystuje się wazelinę, tłuszcze zwierzęce, parafinę, które nanosi się bezpośrednio na zmiany skórne. Pozbawione dostępu do tlenu larwy są zmuszone do migracji w stronę powierzchni ciała, skąd mogą zostać usunięte z użyciem kleszczy lub pęsety. Inną metodą leczenia jest wstrzyknięcie środka znieczulającego miejscowo, na przykład lidokainy, w okolicę zmian skórnych, co również ułatwia usunięcie pasożyta z jego loży. Dodatkowo, chory powinien otrzymać antybiotyk, aby zapobiec wtórnym zakażeniom bakteryjnym, a także profilaktykę przeciwtężcową (szczepionka przeciw tężcowi).
Muszyca jest chorobą pasożytniczą, wywołaną przez owady z rzędu dwuskrzydłych, których larwy żerując na organizmie żywym są przyczyną występowania dolegliwości, dotyczących głównie skóry, rzadziej innych narządów zajętych chorobowo. Metody inwazji ciała gospodarza przez larwy są różne w zależności od gatunku owada. Muszyca jest chorobą występującą głównie w terenach tropikalnych, jednak wraz ze wzrostem upodobania do turystyki, możliwe jest wystąpienie choroby również w naszej strefie klimatycznej. Niestety, brakuje danych epidemiologicznych dotyczących liczby zachorowań na muszycę w Polsce, jednak opisane sporadyczne przypadki dotyczyły osób, które wróciły z podróży. Leczenie choroby uwzględnia: usunięcie larw pasożyta, antybiotykoterapię i profilaktykę przeciwtężcową.