Objawy i leczenie lambliozy. Jak wygląda badanie na lamblie? Czy zakażenie lambliami jest niebezpieczne?

Lamblioza to choroba pasożytnicza, którą wywołują pierwotniaki Giardia lamblia. Pierwotniak ten jest jedną z częstszych przyczyn wywołujących biegunkę u dzieci, ale zakażenie może dotyczyć także dorosłych. Lamblioza, inaczej giardioza występuje na całym świecie, a niektóre jej genotypy występują zarówno u zwierząt, jak i u ludzi. Z uwagi na to, że zakażenie lamblią dotyczy głównie dzieci ważne jest szybkie zaobserwowanie objawów, wykonanie badań kierunkowych diagnostycznych oraz podjęcie odpowiednio dobranego leczenia.

Objawy lambliozy

Przebieg kliniczny pasożytniczego zakażenia Giardia lamblia może być różnorodny i zależy od kilku czynników. Większą podatność na zachorowanie na lambliozę wykazują dzieci, osoby niedożywione i z obniżoną odpornością.

Klinicznie lamblioza może przebiegać pod trzema postaciami inwazji pasożyta:

  • przebieg bezobjawowy,
  • postać ostrej, niezapalnej biegunki wywołanej pasożytem,
  • postać przewlekłej biegunki z czasami następującym niedożywieniem i utratą masy ciała.

Najczęściej występujące objawy to m.in biegunka (ostra/przewlekła), nudności, wymioty, utrata masy ciała, zmęczenie niewiadomego pochodzenia, bóle głowy, osłabienie apetytu, czasami może pojawiać się gorączka. Rzadkimi objawami, które mogą dodatkowo się pojawiać to wysypka skórna, świąd czy też alergie pokarmowe.

Przewlekła postać choroby może nawet przebiegać bez typowej biegunki. Chorzy mogą zgłaszać objawy takie jak wzdęcia, gazy, spadek masy ciała, luźne stolce. Nieleczona lamblioza może powodować upośledzenie wchłaniania składników pokarmowych, niedobór witamin takich jak witamina A, B12, kwas foliowy, niedobór laktazy. W przypadku dzieci może to nawet prowadzić do zatrzymania wzrostu i zahamowania rozwoju funkcji poznawczych.

Zapamiętaj: Lamblioza to choroba pasożytnicza, której objawy (biegunka, wymioty) pojawiają się już po kilku dniach.

W niektórych przypadkach, nawet po zakończonym leczeniu jeszcze przez wiele lat mogą utrzymywać się objawy przewlekłego zmęczenia lub zespołu jelita nadwrażliwego. Przyczynę takiego zjawiska mogą powodować obecne w kryptach jelita opornych na leki trofozoity. Może to stanowić przyczynę zwiększonej przepuszczalności błony jelita, a tym samym zwiększoną wrażliwość jelita, zaburzenia absorpcji glukozy i płynów, co prowadzi  do powstawania biegunki. Dodatkowo w wyniku przebytego zakażenia może dochodzić do uszkodzenia rąbka szczoteczkowego niedobór laktazy, a nawet zaniku kosmków jelitowych.

Badanie na lamblie

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Podejrzenie inwazji pierwotniakami Giardia lamblia wymaga potwierdzenia odpowiednimi badaniami. Do wykrycia pasożyta stosuje się badania koproskopowe (badania na obecność lamblii w kale), metody immunoenzymatyczne, a także badania molekularne.

Podstawowym badaniem jest badanie kału w celu znalezienia cyst i trofozoitów pasożyta. W celu odnalezienia wydalanych z kałem cyst konieczne jest powtórzenie badania kilkukrotnie. Wynika to z nieregularności wydalania cyst. Jednorazowe badanie mikroskopowe kału daje szansę rozpoznania obecności Giardia lamblia u ok. 3550 % pacjentów. Badania, które zostały powtarzane w kilkudniowych odstępach zwiększają czułość metody do 7090%. Czasami zdarza się, że wynik badania jest fałszywie dodatni przyczyną może być fakt, że cysty pasożyta są podobne do innych komórek np. grzybów.

Coraz powszechniej stosuje się w badaniach diagnostycznych metody immunofluorescencji oraz techniki immunoenzymatyczne (metoda ELISA), dzięki którym możliwe jest wykrywanie antygenów pasożyta. Czułość tych metod w wykrywaniu obecności pierwotniaka sięga do 99%, jednak nie zawsze mogą one całkowicie zastąpić mikroskopowe badanie kału, które jest podstawą diagnostyki.

Metody molekularne stosowane są tylko podczas badań naukowych. Dzięki tej technice możliwe jest precyzyjne wykrywanie pasożyta oraz zbadanie jego genotypu, co znacznie ułatwia obserwację rozprzestrzeniania się inwazji pasożytniczej.

Do bardziej radykalnych metod należy mikroskopowe badanie treści dwunastnicy w celu odszukania trofozoitów. Jest to metoda stosowana, gdy w kale nie wykryto obecności lamblii, ale długo utrzymujące się objawy mogą wskazywać na obecność pasożyta. W rzadkich przypadkach można wykorzystać metodę badania wycinka ściany dwunastnicy. Obie wspomniane techniki są uciążliwe dla pacjenta, dlatego stosuje się je w wyjątkowych sytuacjach.

Leczenie lambliozy

Lamblioza czasami może samoczynnie przemijać, jednak w przypadku jej wykrycia konieczne jest podjęcie odpowiedniego leczenia. W terapii stosuje się  leki z grupy 5-nitroimidazoli, przede wszystkim metronidazol. Lek ten wykazuje działanie bakteriobójcze wobec  drobnoustrojów beztlenowych i pierwotniakobójcze. Mechanizm działania metronidazolu opiera się na zablokowaniu syntezy DNA w komórce bakterii lub pierwotniaka. Wcześniej metronidazol  musi zostać zmieniony do substancji czynnej, transformacja ta zachodzi poprzez redukcję metronidazolu do acetamidu i kwasu N-(2-hydroksyetylo)-szczawiowego. Zwykle leczenie trwa tydzień. W przypadku obecności lamblii w kale po zakończonym leczeniu zaleca się stosowanie innych leków. Przyczyną nieskuteczności terapii n-nitroimidazolami może być oporność na leki (ok. 20% chorych), czy też niedokładne stosowanie się do zaleceń terapeutycznych.

W dalszej kolejności można zastosować np. albendazol, a w przypadku osób z uciążliwymi objawami, które długo się utrzymują wprowadza się terapię dwulekową np. połączenie metronidazolu z albendazolem lub z paramomycyną czy też z kwinakryną. Albendazol to lek, który działa na poziomie wszystkich stadiów rozwojowych pasożyta. Lek uniemożliwia polimeryzację tubuliny (rodzaj białka, które m.in. tworzy mikrotubule pełniące np. funkcje transportowe oraz nadające kształt komórce), co z kolei zaburza przyswajanie glukozy przez pasożyty. Na skutek tego mechanizmu pasożyt umiera. Wspomniane leki są zabronione w przypadku zakażeń u kobiet ciężarnych. Terapia ciężarnych może być prowadzona tylko w ciężkich przypadkach, a jedynym dopuszczonym lekiem jest paramomycyna (antybiotyk ten charakteryzuje się słabym wchłanianiem z przewodu pokarmowego).

Czy wiesz że: na lambliozę chorują bardzo często dzieci w wieku 2-5 lat?

Czy lamblioza jest zaraźliwa?

Tak. Należy pamiętać, że zakażenie lamblią może dotyczyć wszystkich osób przebywających z osobą chorą. W przypadku domowników zalecane jest wykonanie minimum trzykrotnego badania kału na obecność lamblii (badanie należy wykonać w co najmniej 7 dniowych odstępach czasu). Może się zdarzyć, że inwazja pasożyta powraca. Czynnikami sprzyjającymi jest brak przestrzegania zasad higieny osobistej, ale także dieta obfitująca w węglowodany zwłaszcza w słodycze.

Zakażenie pasożytnicze pierwotniakiem Giardia lamblia głównie objawia się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, ale może także przebiegać bez typowych objawów. Czasami jedynymi objawami mogą być niedobory pokarmowe, czy też niezamierzony spadek masy ciała. Mimo, że choroba dotyczy głównie dzieci, osoby dorosłe także mogą być narażone na zachorowanie, dlatego bardzo ważne jest przestrzeganie higieny osobistej, a w razie podejrzenia pojawienia się lamblii wykonanie odpowiednich badań. Leczenie inwazji jest konieczne w każdym przypadku jej wykrycia, terapia zwykle trwa ok. tygodnia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *