Zmiany pojawiające się na naszej skórze nie zawsze są związane wyłącznie z problemami natury dermatologicznej. Mogą one wynikać również z zaburzeń krążenia i zmienionego funkcjonowania naczyń krwionośnych. Czym jest siność siatkowata i jakie są jej główne przyczyny?
Czym jest siność siatkowata?
Siność siatkowata (livedo reticularis) to zaburzenie naczynioruchowe, czyli wynikające ze zmian średnicy naczyń krwionośnych. Polega na nierównomiernie rozsianym skurczu tętniczek, któremu towarzyszy poszerzenie żyłek przepełnionych odtlenowaną krwią żylną. Właśnie te zmiany naczyniowe prowadzą do pojawienia się na skórze charakterystycznego obrazu tego zaburzenia. Patomechanizm opisanych powyżej zmian naczyniowych nie jest do końca jasny. Uważa się, że jest to efekt zaburzenia regulacji nerwowej wpływającej na średnicę naczyń krwionośnych. Czasami jest to indywidualna odpowiedź naczyń, bez uchwytnej przyczyny, a w części przypadków tego zjawiska swój udział mają zakrzepy zamykające światło naczynia.
Czy wiesz że: siny kolor zmian skórnych w siności siatkowatej wynika z obecności w poszerzonych żyłkach dużej ilości odtlenowanej krwi?
Rozpoznanie siności siatkowatej jest stawiane przez lekarza na podstawie badania pacjenta. W niektórych przypadkach lekarz decyduje się na zlecenie badań, które mogą potwierdzić obecność często współwystępującego z sinością siatkowatą zespołu antyfosfolipidowego. W tym celu konieczne jest oznaczenie antykoagulantu toczniowego oraz przeciwciał kardiolipinowych. Są to przeciwciała, które wskazują na zespół antyfosfolipidowy.
Siność siatkowata – objawy
Zmiany naczyniowe, w szczególności poszerzenie żyłek prowadzi do pojawienia się na skórze charakterystycznej mozaiki, która przybiera kształt sino – różowych plam. Można powiedzieć, że na skórze tworzy się pewnego rodzaju sinawa siateczka. Siność siatkowa często jest nazywana również marmurkowatością skóry. Najczęściej siność siatkowata pojawia się na kończynach dolnych, rzadziej dotyka tułów.
Zapamiętaj: Siność siatkowata (livedo reticularis) to zaburzenie naczynioruchowe, czyli wynikające ze zmian średnicy naczyń krwionośnych.
W zależności od rodzaju siności siatkowatej, objawy skórne mogą pojawiać się i znikać lub występować na skórze trwale. Na przykład w siności siatkowatej fizjologicznej, niezwiązanej z innymi schorzeniami zmiany skórne pojawiają się w odpowiedzi na zimno i znikają po ustąpieniu działania niskiej temperatury. Siność siatkowata z towarzyszącą chorobą autoimmunologiczną (np. toczniem) może występować na skórze trwale i nie wykazywać charakterystycznej reakcji na zimno.
Ryc. 1. Siność siatkowata.
Źródło obrazu: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Livedo_reticularis_of_left_leg.jpg
Nantsupawat T et al / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)
Siność siatkowata – przyczyny
Siność siatkowatą możemy podzielić na kilka głównych typów, do których należy:
- siność siatkowata fizjologiczna – wynika z indywidualnej odpowiedzi naczyń danego pacjenta i co ważne – pojawia się w odpowiedzi na zimno i znika po ociepleniu;
- siność siatkowata pierwotna – jej pojawienie się nie zależy od temperatury otoczenia – pojawia się i znika bez wpływu zimna;
- siność siatkowata idiopatyczna – nie ulega zanikowi po ociepleniu skóry, ta odmiana dotyczy najczęściej kobiet między 20, a 60 rokiem życia.
Te trzy powyższe typy siności siatkowatej nie są związane z występowaniem schorzeń towarzyszących.
Siność siatkowata może być jednak składową pewnych chorób, do których należy przede wszystkim:
- zespół antyfosfolipidowy – z tą jednostką chorobową jest najczęściej powiązana siność siatkowata. Zespół ten ma podłoże autoimmunologiczne i towarzyszy mu skłonność do zakrzepów oraz niepowodzenia położnicze, pod postacią poronień;
- zespół Sneddona – rzadka choroba dermatologiczna, objawiająca się obecnością na skórze jałowych krost (niezwiązanych z infekcją bakteryjną);
- czerwienica prawdziwa – choroba nowotworowa, cechująca się istotnym zwiększeniem liczby krwinek czerwonych (erytrocytów);
- toczeń rumieniowaty układowy – choroba autoimmunologiczna, związana z charakterystycznymi objawy skórnymi, takimi jak rumień na twarzy w kształcie motyla. Choroba może zajmować także narządy wewnętrzne i całe układy, w tym układ oddechowy, pokarmowy i układ krążenia;
cukrzyca.
Siność siatkowata – leczenie
W przypadku siności siatkowatej niezwiązanej z innym schorzeniem leczenie nie jest wymagane. Zaleca się przede wszystkim unikanie narażenia na zimno, które nasila i wywołuje zmiany skórne. W przypadku siności siatkowatej towarzyszącej innym jednostkom chorobowym ważne jest przede wszystkim leczenie tego schorzenia, co pozwala na ograniczenie zmian skórnych.
W większości przypadków siność siatkowata jest izolowanym objawem i stanowi jedynie defekt natury estetycznej. Jednak w niektórych przypadkach zmiany te wiążą się z chorobami przewlekłymi, które wymagają dokładnej diagnostyki i odpowiedniego leczenia. Jeśli niepokoją nas zmiany, które przypominają siność siatkowatą, to warto skonsultować to z lekarzem rodzinnym, który po zbadaniu podejmie decyzję na temat ewentualnej dalszej diagnostyki.
Najważniejsze pytania i odpowiedzi
Czym jest siność siatkowata?
Siność siatkowata to zaburzenie naczynioruchowe, czyli wynikające ze zmian średnicy naczyń krwionośnych.
Siność siatkowata - diagnostyka
Diagnostyka obejmuje marmurkowatość skóry, sinicę, skórę marmurkowatą naczyniastą, naczyniak pełzakowaty i przewlekłe uszkodzenie cieplne skóry
Siność siatkowata - leczenie
Zaleca się przede wszystkim unikanie narażenia na zimno