ITBS, czyli zespół pasma biodrowo – piszczelowego. Objawy, leczenie i ćwiczenia przy ITBS

Jedną z najczęstszych kontuzji, która dotyka biegaczy długodystansowych jest zespół pasma biodrowo-piszczelowego. To właśnie z tego powodu inną spotykaną nazwą jest kolano biegacza. Nie jest to na szczęście groźna kontuzja, ale niezwykle uciążliwa. Bez odpowiedniego podejścia leczenie może trwać bez końca. Jak radzić sobie z tą przypadłością?

Co to jest ITBS, zespół pasma biodrowo-piszczelowego?

Ilio tibial band syndrome (ITBS), czyli pasmo biodrowo-piszczelowe jest długim ścięgnem rozciągającym się od miednicy, w dół wzdłuż bocznej powierzchni uda, przyczepiając się ostatecznie na zewnątrz piszczeli tuż poniżej kolana. Do jego funkcji należy stabilizacja kolana w wyproście, a także odwodzenie w stawie biodrowym.

Ryc. 1. Mięśnie zewnętrzne stawu biodrowego. Widoczne długie, biegnące wzdłuż uda pasmo biodrowo-piszczelowe (iliotibial tract).

Fizjologicznie pasmo to jest oddzielone od innych kostnych struktur kolana bogato unerwioną tkanką tłuszczową. Każde nadmierne napięcie na paśmie skutkuje zatem dociśnięciem tej tkanki do kości i wywołaniem szeregu objawów kolana biegacza. Do nadmiernego napięcia na paśmie predysponuje osłabienie mięśnia pośladkowego średniego, który jest głównym mięśniem stabilizującym miednicę w biegu. Jego pracę zastępuje wówczas pasmo biodrowo-piszczelowe.  Inną możliwą przyczyną jest szpotawe, bądź koślawe ustawienie kolan. Takie skrzywienie osi pracy stawu samo z siebie powoduje silne przyparcie pasma do drażnionej tkanki. Podobny skutek może powodować niesymetryczne ustawienie miednicy, wynikające np. z nierównej długości kończyn.

Objawy ITBS

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Głównym objawem zespołu pasma biodrowo-piszczelowego są dolegliwości bólowe przednio-bocznej okolicy stawu kolanowego. Ból pojawia się po określonym czasie biegu i nie ustępuje gdy bieg jest kontynuowany, dlatego odradza się jakiekolwiek próby „rozbiegania”. Po kilku-kilkunastu godzinach odpoczynku ból ustaje.  Ponadto ból może pojawiać się w czasie wchodzenia po schodach, gdy mocno aktywowany jest mięsień pośladkowy wielki. Czasem do bólu dołącza się uczucie pełności kolana i widoczny jego obrzęk. Świadczy to o toczącym się przewlekłym procesie zapalnym tkanek wokół kolana.

Zapamiętaj: W przypadku biegaczy, którzy mają ITBS - do czasu wyleczenia wskazane jest zaprzestanie treningów biegowych i skupienie się na rehabilitacji.

Leczenie zespołu pasma biodrowo-piszczelowego

Pierwszym i najważniejszym warunkiem skutecznego leczenia jest zaprzestanie treningów wywołujących ból, ewentualnie zmniejszenie ilości kilometrów do granicy odczuwania pierwszego bólu. Doraźnie można stosować leki przeciwbólowe takie jak diklofenak w celu uśmierzenia bólu. Ponadto warto wdrożyć masaże lodem 3-4 razy dziennie przez pierwsze 2 tygodnie od wystąpienia dolegliwości.

Jeśli te proste zabiegi nie przynoszą poprawy konieczne mogą się okazać zabiegi fizykoterapeutyczne. Do najczęściej stosowanych w przypadku ITBS należą ultradźwięki wykorzystujące fale dźwiękowe niesłyszalne dla ludzkiego ucha prowadzące swego rodzaju mikromasaż tkanek oraz jonoforeza z użyciem niesteroidowych leków przeciwzapalnych wykorzystująca działanie pola elektrycznego. Dodatkowo zastosowanie znajduje kinesio-taping, czyli oklejanie mięśni specjalnymi taśmami, które wspomagają ich pracę. W przypadkach takich jak koślawienie czy szpotawienie kolan, konieczne może się okazać zastosowanie odpowiednio dobranych wkładek ortopedycznych, które skorygują złe ustawienie kończyn.

Czy wiesz że: do pojawienia się ITBS może przyczynić się płaskostopie?

 

Ćwiczenia przy zespole pasma biodrowo-piszczelowego

Ćwiczenia na pasmo biodrowo-piszczelowe powinny być prowadzone celem rehabilitacji, ale także prewencji powtórnego wystąpienia ITBS. Na początek należy się skupić na rozciąganiu pasma i jego masażu. W grę wchodzi także automasaż np. z użyciem rollera. Warto też popracować nad rozciąganiem mięśni czworogłowego uda i biodrowo-lędźwiowego, które są antagonistami pasma biodrowo-piszczelowego czyli odpowiadają za ruchy przeciwstawne.  Następnym krokiem jest wyrównanie dysbalansu mięśniowego i wzmacnianie mięśnia pośladkowego średniego np. z wykorzystaniem gum oporowych. Na tym etapie w doborze ćwiczeń może nam pomóc fizjoterapeuta.  

Dobrze prowadzona rehabilitacja zapewnia całkowite pozbycie się objawów ze strony pasma biodrowo-piszczelowego, jednak zaleca się systematyczne wykonywanie ćwiczeń z programu rehabilitacji w celu wyeliminowania ewentualnych nawrotów, bądź wystąpienia zespołu w drugim kolanie, co w przypadku tej jednostki nie jest rzadkością.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *