Wiele osób borykając się z rozmaitymi dolegliwościami woli w pierwszej kolejności poszukać metod naturalnych, zanim podda się np. terapii farmakologicznej po wizycie u lekarza. Dlatego od wieków ludzie poszukiwali roślin i ziół mogących wspomagać zdrowie i urodę. Nie wszystkie z nich niestety, mimo swojej sławy, są rzeczywiście skuteczne, a czasem mogą być niebezpieczne zwłaszcza w połączeniu z innymi substancjami. Jedną z popularnych ostatnio roślin używanych w domowym lecznictwie i dbaniu o urodę jest karczoch. Preparaty z wyciągiem z karczocha znajdziemy pod postacią rozmaitych herbatek, wyciągów, nalewek czy tabletek.
Co to jest karczoch?
Karczoch (łac. Cynara scolymus) jest to roślina wieloletnia rosnąca głównie w rejonie Morza Śródziemnego. Do użytku w celach zdrowotnych wykorzystuje się świeże ziele, w przeciwieństwie do sytuacji, gdy używamy ich w kuchni, gdyż w kulinariach wykorzystywane są elementy kwiatu karczocha. Karczochy posiadają wiele substancji, które korzystnie wpływają na zdrowie – fenolokwasy, enzymy, flawonoidy, witaminy, kwasy tłuszczowe w tym NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe). Średnia dobowa dawka karczocha, którą możemy stosować to około 6 gramów jego czystego ekstraktu z ziela, jednak sumarycznie dawka przyjmowanego produktu z ekstraktem (np. suplementu diety) może być większa ze względu na inne składniki, dodatki czy substancje wypełniające. Należy zatem spojrzeć na rzeczywistą zawartość karczocha. Karczoch nawet jako warzywo kwalifikowane jest do tak zwanej żywności funkcjonalnej, gdyż sam w sobie posiada wiele składników działających prozdrowotnie.
Karczoch – właściwości lecznicze
Jednym ze związków wchodzących w skład ziela karczocha jest cynaryna (fenolokwas). Ma ona działanie żółciopędne, żółciotwórcze i wpływa pozytywnie na wątrobę. Dzięki tym właściwościom ułatwia on trawienie. Działa obniżająco na poziom cholesterolu we krwi, poprzez nasilone wydalanie kwasów żółciowych, jednocześnie hamując syntezę cholesterolu. W organizmie przyjmuje również rolę antyoksydanta i wymiatacz tak zwanych wolnych rodników. Posiada działanie przeciwzapalne, nootropowe (wspomagające pamięć i inne funkcje poznawcze) oraz właśnie poprzez usuwanie wolnych rodników może wspomagać organizm w walce z nowotworzeniem.. Lista substancji, które zawiera karczoch jest niezwykle długa. Pośród nich znajduje się także m.in. witamina A czy cała gama witamin z grupy B.
Karczoch – zastosowanie
W swoich wskazaniach do użycia karczoch zawiera takie jednostki chorobowe jak miażdżyca naczyń krwionośnych, choroby wątroby, zaburzenia przemiany tłuszczów w organizmie, stany zapalne czy kamica dróg żółciowych, choroby pęcherzyka żółciowego, niewydolność nerek, dna moczanowa czy cukrzyca. Należy jednak pamiętać by przez stosowaniem tego typu preparatów konsultować się ze swoim lekarzem.
Czy wiesz że: karczoch ma również działanie moczopędne dlatego stosowany być może u chorych jako wspomaganie pracy nerek? Pozytywnie wpływa także na organizm narażony na zatrucie dwusiarczkiem węgla.
Karczoch nie może zastąpić czasem koniecznej diagnostyki i leczenia. Nie możemy stosować go np. zamiast insuliny w leczeniu cukrzycy. Użycie karczocha może także zafałszować objawy i utrudnić późniejsze postawienie diagnozy w przypadku wielu poważnych chorób. Dlatego należy go stosować jako wspomaganie, po rozmowie z naszym lekarzem i równoczasowo z innymi koniecznymi lekami. Czasami przy problemach z trawieniem, którym nie towarzyszą żadne poważniejsze objawy i po wizycie u lekarza, możemy wspomagać się samym karczochem, jednak nawet użycie tego typu preparatów musi być rozważne.
Karczoch na odchudzanie
Działanie antyoksydacyjne karczocha może wspomagać odchudzanie poprzez ułatwienie usuwania szkodliwych produktów przemiany materii. Wspomaganie trawienia, zmniejszenie wzdęcia brzucha i ułatwienie trawienia tłuszczów pomaga w utrzymaniu prawidłowej wagi ciała i w stosowaniu zdrowej, lecz zrównoważonej diety. Karczoch wpływa na przemiany cukrów w organizmie i normalizuje poziom glikemii (czyli cukru we krwi), również pośrednio może oddziaływać na wygląd naszej sylwetki. Często podawany jest on jako roślina, która pomaga w walce z otyłością, jednak należy pamiętać, że samo zastosowanie tej rośliny niewiele pomoże. Kluczowa w odchudzaniu jest zdrowa, zbilansowana dieta oraz odpowiedni wysiłek. Wszelkie preparaty wspomagające powinny być używane rozważnie, najlepiej po konsultacji z lekarzem, bądź dietetykiem, zwłaszcza jeżeli cierpimy na jakieś choroby przewlekłe lub zażywamy na stałe leki.
Karczoch na cholesterol
Wiele badań udowadnia korzystny wpływ karczocha na przemiany lipidów w organizmie człowieka. Pomaga on trawić tłuszcze, a wspomniana już cynaryna posiada również działanie obniżające poziom tak zwanego “złego cholesterolu” we krwi. Oprócz cholesterolu może obniżać również inną frakcję związaną z przemianami tłuszczów – tak zwane trójglicerydy. Inulina zawarta w karczochu korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanową, a należy pamiętać że przemiany cukrów i tłuszczów są w naszym organizmie ściśle powiązane, a cukrzyca obok podwyższonego cholesterolu to główne przyczyny powstawania miażdżycy. Ta z kolei prowadzić może do tak ciężkich powikłań jak zawały czy udary. Należy zawsze pamiętać o złożoności metabolizmu naszego ciała i starać się wpływać w pozytywny sposób na wiele czynników mogących poprawić nasz stan zdrowia. Kluczowe jest jednak rozważne stosowanie tego typu preparatów. Mimo, iż w hipercholesterolemii i cukrzycy dieta jest pierwszym krokiem leczenia i możemy dołączyć do niej tego typu substancje jak karczoch, musimy nadal chorobę kontrolować. W razie pogorszenia się naszych wyników, takie działania mogą okazać się niewystarczające.
Suplementy diety z karczochem
Karczocha na rynku znajdziemy w wielu różnych preparatach. Należy uważnie przeanalizować ich skład, bo choć sam karczoch jest niegroźny, to inne substancje wchodzące w skład suplementów trzeba przyjmować rozważnie, zwłaszcza jeśli chorujemy na jakieś choroby przewlekłe. Warto zatem zapytać o szczegóły farmaceutę, bądź upewnić się czy dany produkt będzie dla nas odpowiedni po rozmowie z lekarzem. Możemy zakupić karczocha w wielu formach – jako sok, tabletki czy kapsułki. Formę przyjmowania możemy wybrać sami, pamiętając o odpowiednim dawkowaniu zgodnie z zaleceniem danego specyfiku.
Karczoch – przeciwwskazania
Preparatów z karczocha na bazie alkoholu nie zaleca się dla dzieci poniżej 6 rż. Przeciwwskazaniem jest również reakcja alergiczna każdego typu. Ze względu na zawartość laktonów seskwiterpenowych, karczoch i jego przetwory, podobnie jak inne rośliny z rodziny Asteraceae, może wywoływać właśnie różnego typu odczyny alergiczne. a także stwierdzenie niedrożności dróg żółciowych.
Zapamiętaj: Jednym ze związków wchodzących w skład ziela karczocha jest cynaryna (fenolokwas). Ma ona działanie żółciopędne, żółciotwórcze i wpływa pozytywnie na wątrobę.
W przypadku kamicy lub innych chorób pęcherzyka czy dróg żółciowych konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, dlatego iż wyciągi z karczocha nasilają wydzielanie żółci. Tak naprawdę włączając do swojej diety wszelkiego typu suplementy czy wspomaganie ziołowe powinniśmy tę kwestię poruszyć na wizycie lekarskiej, bowiem niektóre substancje nieszkodliwe osobno mogą wchodzić w niepożądane interakcje ze sobą. Zawsze należy uważnie czytać ulotki przed zażyciem danego suplementu czy to z karczochem czy bez. Bowiem niektóre z naturalnych złożonych preparatów mających obniżać cholesterol nie powinny być łączone z lekami z grupy statyn czy niacyną, czyli witaminą B3. Inne przeciwwskazane są u chorych z białaczkami. Dlatego każdą rzecz, którą zamierzamy włączyć do swojej diety należy przemyśleć i przedyskutować ze specjalistą.
Pamiętajmy, że leki roślinne i różnego typu suplementy diety mogą mieć zarówno korzystne jak i negatywne skutki. Jeżeli pojawiają się u nas niepokojące objawy w pierwszej kolejności zasięgnijmy porady lekarza. Chwilowa ulga po użyciu naturalnych sposobów może uśpić naszą czujność. W przypadku, gdy diagnoza zostanie postawiona, a my chcemy wspomóc się środkami roślinnymi również zapytajmy o to lekarza. Wiele preparatów nie ma udowodnionego działania i może wywoływać jedynie efekt placebo. Karczoch jest substancją raczej bezpieczną i posiadającą wiele pozytywnych cech, jednak także używajmy go z rozwagą.