Krwawienie śródczaszkowe u noworodków – objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Wydawać się może, że problemy takie, jak krwawienie śródczaszkowe dotyka raczej osoby dorosłe. To z nimi kojarzy nam się pojęcie udaru mózgu i to one częściej ulegają wypadkom, w których może dojść do krwawienia w wyniku urazu. Jednak krwawienie śródczaszkowe, bardzo często może dotyczyć również dzieci, zwłaszcza noworodków. Szczególnie obciążone w tej grupie wiekowej są wcześniaki.

Co to jest krwawienie śródczaszkowe u noworodków?

Mózg zbudowany jest z tkanki mózgowej oraz przestrzeni zwanych komorami wypełnionych specjalnym płynem mózgowo-rdzeniowym. Jest tkanką bardzo aktywną, najbardziej wrażliwą na niedotlenienie i niedokrwienie. Krwawienie śródczaszkowe jest to wydostanie się krwi z naczyń krwionośnych do mózgu. Może ona wylewać się zarówno do komór, jak i krwawić do tkanki mózgowej. Krwawienie dokomorowe zdarza się zwykle u wcześniaków, natomiast wynaczynianie się krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej (czyli miejsca pomiędzy dwie z trzech blaszek chroniących mózg – pajęczynówkę i oponę miękką) częściej dotyczy dzieci donoszonych. Różnego typu wylewy śródczaszkowe dotyczą około 8% dzieci z czego średnio ⅔ stanowią wcześniaki, u których tego typu powikłanie jest częstsze i zwykle ma gorsze rokowanie.

Krwawienie śródczaszkowe – objawy

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Dziecko może w różny sposób reagować na krwawienie. Często ciężko zauważyć pierwsze objawy, szczególnie u wcześniaków, które obciążone są wieloma dodatkowymi objawami. Mogą wystąpić zaburzenia oddychania, bezdechy, drgawki, zaburzenia akcji serca (np. spadek tętna poniżej 100 uderzeń na minutę), zaburzenia termoregulacji (noworodki mogą zareagować zarówno podwyższoną jak i obniżoną temperaturą ciała). Do wykrycia krwawienia konieczne są badania obrazowe mózgu. U noworodków kluczowe jest wykonanie USG przez nie zrośnięte kości czaszki w miejscu tak zwanego ciemiączka. Czasem konieczne muszą być dodatkowe badania np. rezonans magnetyczny głowy lub tomografia komputerowa. Ważne też są badania, które pomogą znaleźć przyczynę krwawienia jeśli pozostaje ona niejasna np. badania krwi pokazujące ewentualne zaburzenia krzepnięcia.

Krwawienie śródczaszkowe – przyczyny

Przyczyną krwawień u wcześniaków i noworodków jest słabe wykształcenie się naczyń, które są jeszcze kruche i podatne na pęknięcia. Nie musi dojść do urazu, żyły i tętniczki są tak małe i niewytrzymałe, że może dojść do tego samoistnie, choć oczywiście urazy zwiększają szansę na wystąpienie krwawienia.

Czy wiesz że: częstość krwawień do mózgu jest odwrotnie proporcjonalna do wieku dziecka - im wcześniej urodzony wcześniak tym większa szansa na krwawienie, a z każdym tygodniem szansa maleje? U wcześniaków z niską masą urodzeniową, szansa na krwawienie śródmózgowe może wynosić nawet 30%.

Krwawienia mogą wystąpić już w życiu płodowym, a 90% zachodzi do pierwszego tygodnia po porodzie. Rzadko dochodzi do krwawienia u dzieci donoszonych, ale nie jest to wykluczone – sprzyjają temu zaburzenia krzepnięcia, występowanie nieprawidłowości w naczyniach czy ich dodatkowych połączeń zwane malformacjami. Dotyczy to zwykle krwawień dokomorowych. Krwawienie podpajęczynówkowe pojawia się zwykle podczas urazów okołoporodowych np. w związku z przedłużającą się akcją porodową, czy porodem zabiegowym, a także jeśli doszło do zakażenia wewnątrzmacicznego. Rzadko natomiast dochodzi do krwawień do móżdżku i krwawienia podtwardówkowego (również pomiędzy dwoma blaszkami ochronnymi – w tym przypadku między oponę twardą, a pajęczynówkę).

Krwawienie śródczaszkowe – leczenie

Nie istnieje swoiste leczenie krwawienia. Kluczowe w tej sytuacji wydaje się zapobieganie czynnikom mogącym doprowadzić do krwawienia, a więc wcześniactwu, infekcjom czy nieprzewidzianym komplikacjom podczas porodu.

Zapamiętaj: Przyczyną krwawień u wcześniaków i noworodków jest słabe wykształcenie się naczyń, które są jeszcze kruche i podatne na pęknięcia.

W szczególnych przypadkach dzieci urodzonych z komplikacjami w tak zwanej zamartwicy można zastosować protokół hipotermii, jednak istnieją liczne kryteria, które mówią o tym, które z dzieci może zostać poddane temu zabiegowi. Decyzja pozostaje w rękach lekarza i w tym wypadku konieczne jest przetransportowanie dziecka do specjalistycznego ośrodka po wdrożeniu początkowych procedur. Zastosowanie hipotermii polepsza rokowanie dzieci z powikłaniami okołoporodowymi, jednak nie wyklucza wystąpienia krwawienia.

Większości krwawień nie jesteśmy w stanie zapobiegać i leczyć. Wiążą się one niestety często z odległymi powikłaniami dla dziecka. Krwawienie może wystąpić w każdym obszarze mózgu dlatego objawy i późniejsze komplikacje mogą mieć różne nasilenie oraz odmienny przebieg. Krwawienie śródczaszkowe może skutkować późniejszymi poważnymi defektami – upośledzeniem umysłowym, niedowładami, zaburzeniami ruchu, mowy, rozwoju czy dziecięcym porażeniem mózgowym. Zdarza się jednak, że łagodne wylewy krwi nie pozostawiają odległych powikłań, dochodzi co wchłonięcia się krwi i dziecko rozwija się prawidłowo, ciężko jednak przewidzieć rozwój wydarzeń i rokowanie, nawet przy precyzyjnych badaniach obrazowych, gdyż nie zawsze dany obraz wiąże się z takimi samymi skutkami.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *