Ocet jabłkowy jest znany i stosowany w medycynie ludowej od lat. Gościł na stołach papieskich, królewskich. Zatem jakie ma zastosowanie? Czy jego działanie faktycznie jest wielokierunkowe?
Ocet jabłkowy – powstawanie, wartość odżywcza
Ocet jabłkowy to nic innego jak ocet powstały z cydru, czyli ze sfermentowanego soku jabłkowego. Duże znaczenie ma rodzaj jabłek, od których zależy odpowiedni proces fermentacji. Najczęściej polecane do cydru są papierówki, które rosną niekiedy w naszych ogrodach, często zapomniane i niedoceniane. Ponadto wymieniane są takie odmiany jak renety, antonówki czy zimowy boiken, które w swoim składzie zawierają dużo cukrów – ważnych dla procesu fermentacji.
Przygotowanie octu jabłkowego jest naprawdę prostą czynnością w kuchni i nie wymaga dużego nakładu pracy ani czasu. Pokrojone w ćwiartki jabłka (należy usunąć tylko ogonki jabłek) umieszczame w wymytym wcześniej słoiku, zalewamy wodą i dodajemy miód. Ilość wody oraz jabłek powinna być podobna, czyli np. na 1 litr wody należy użyć ok. 80 dag jabłek, tak by były one całkowicie zanurzone. Do każdej szklanki wody należy dodać łyżeczkę miodu. Odstawiając słój przykryty lnianą ściereczką (należy zapewnić dostęp powietrza) codziennie mieszamy go sterylną łyżką i trzymamy w temperaturze pokojowej. Proces fermentacji może trwać kilka tygodni. W celu przyspieszenia tego procesu niektórzy stosują dodatkowo drożdże i skórkę z chleba. Warto pamiętać, że wytworzony ocet jest konserwantem, zatem nie ma możliwości żeby uległ zepsuciu. Pojawiająca się pleśń czy stęchlizna jest oznaką popełnionego błędu podczas produkcji. Może być to związane z nieodpowiednią higieną np. niesterylnym naczyniem, brakiem dostępu powietrza czy też nieodpowiednią temperaturą bądź rodzajem jabłek.
Ocet jabłkowy jest bogactwem wielu organicznych i nieorganicznych makro i mikroelementów takich jak cukry, kwasy pektyny, taniny, witaminy: A, B6, C, E, tiaminy, ryboflawiny, niacyny, kwasu pantotenowego, beta-karotenu i likopenu, enzymów, fitohormonów, składników mineralnych: azotu, potasu, wapnia, siarki, żelaza i magnezu, także substancji polifenolowych: kwasu galusowego, katechiny, kwasu chlorogenowego, kwasu kofeinowego, epikatechiny i kwasu parakumarynowego. Zatem jego skład jest naprawdę imponujący, a występowanie tych substancji w occie jabłkowym przynosi szereg korzystnych działań poczynając od właściwości wpływających na wygląd zewnętrzny, przez działanie odkażające, kończąc na poprawie stanu zdrowia w różnych jednostkach chorobowych. Warto wspomnieć o wartości odżywczej takiego kwasu.
100 g octu jabłkowego zawiera:
- 21 kcal (wartość energetyczna),
- 0 g białka, tłuszczu, cholesterolu,
- 0,9 g węglowodanów, w tym 0,4 g to cukry
- 5 mg sodu,
- 73 mg potasu,
- 7 mg wapnia,
- 5 mg magnezu,
- 0,2 mg żelaza.
Właściwości, zastosowanie ostu jabłkowego
Ocet jabłkowy ma wielokierunkowe działanie. Jego właściwości można wykorzystać w:
- życiu domowym – poprzez swoje właściwości odkażające i antybakteryjne może być stosowany jako środek do dezynfekcji np. jarzyn czy jako środek do czyszczenia elementów wyposażenia kuchni lub łazienki w postaci płynu (ocet rozcieńczony z wodą). Warto także mieć go pod ręką latem, kiedy musimy uporać się z muszkami owocówkami. Owady te lubią zapach octu jabłkowego, dlatego może stanowić świetną przynętę. Ponadto jest bardzo dobrym środkiem do usuwania nieprzyjemnych zapachów np. z pralki czy drewnianej deski kuchennej, a także świetnie wpływa na zmiękczanie tkanin;
- zabiegach kosmetycznych – w przypadku problemów skórnych np. trądzik, łuszczyca warto zastosować antybakteryjny tonik z octem jabłkowym. Działanie łagodzące przynoszą również okłady stosowane na opuchnięte stopy, poparzenia słoneczne, kurzajki czy żylaki – ocet jabłkowy dodany do balsamu czy jako okład (wcześniej rozcieńczony z wodą) działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Ponadto warto go dodawać do maseczek czy stosować jako płukanka z dodatkiem wody w celu nadania włosom blasku, witalności oraz pozbycia się suchych włosów;
- lecznictwie – badania przeprowadzone na ludziach czy zwierzętach pokazują, że ocet jabłkowy może
- zmniejszać ryzyko nowotworów oraz poprawiać stan zdrowia w chorobie nowotworowej poprzez działanie hamujące namnażanie i rozrost komórek nowotworowych w całym organizmie [5];
- chronić i poprawiać stan zdrowia w miażdżycy poprzez obniżanie cholesterolu i triglicerydów we krwi;
- działać przeciwzapalne m.in. podczas napadów zapalnych stawów. Spożywanie octu jabłkowego powoduje, że w organizmie wytwarza się środowisko zasadowe, które jest korzystne z uwagi na różnego rodzaju infekcje, wirusy i bakterie. Działanie to jest niezwykle ważne przy bólach gardła, anginie, zapaleniach górnych dróg oddechowych [6];
- działać hipoglikemizująco – regularne spożywanie octu jabłkowego obniża poziom cukru we krwi po posiłku u osób, które opornie reagowały na leki czy zmianę diety.
Podsumowując ocet jabłkowy to naturalny środek, który ma wielokierunkowe działanie. Jest elementem, który w sposób naturalny może wspomagać funkcjonowanie organizmu poprzez działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, hipoglikemizujące, redukujące czy odkażające. Warto go mieć w swojej kuchni czy apteczce i korzystać z niego w odpowiednich przypadkach i ilości.