Wykorzystywanie seksualne dzieci to temat, który coraz częściej pojawia się w mediach. Zjawisko pedofilii porusza i oburza opinię społeczną. Dużo mówi się także o tym, jak chronić dzieci przed pedofilami. Czym jest pedofilia i dlaczego niektórzy ludzie odczuwają potrzebę kontaktów seksualnych z dzieckiem?
Co to jest pedofilia?
Pedofilia to utrwalona bądź dominująca skłonność do aktywności seksualnej z dziećmi przed okresem pokwitania (dojrzewania). Definicja zakłada, że sprawca ma co najmniej 16 lat i jest starszy od ofiary minimum 5 lat. Co ważne, nie musi dojść do kontaktu seksualnego z dzieckiem, by daną osobę zdiagnozować jako pedofila – wystarczą stale występujące fantazje na ten temat i sięganie po pornografię dziecięcą. Jednocześnie nie każda osoba, która wykorzystała dziecko seksualnie będzie nazwana pedofilem – pojedyncze zachowania nie dają uprawnień do tego typu rozpoznania.
Pedofilia a wykorzystywanie seksualne dzieci na świecie
Pedofilia to zjawisko obserwowane w różnych krajach i kulturach. Wydaje się, że istnieje ono od początku historii ludzkości, nie brakuje dowodów na występowanie pedofilii w starożytności, gdzie była ona czasami społecznie akceptowana (np. kultura grecko-rzymska). Obecnie pedofilia jest w krajach kultury zachodniej piętnowana i dotkliwie karana w sensie prawnym. Podejmowane są również próby leczenia osób ze skłonnościami pedofilskimi. Wciąż jednak istnieją państwa, gdzie np. poprzez zgodę na małżeństwa dziewczynek w wieku 10-12 lat, pedofilia jest prawnie dozwolona.
Objawy pedofilii
Pedofilia może objawiać się na kilka sposobów, a kontakt seksualny z dzieckiem nie jest tutaj kryterium koniecznym. Wśród objawów wymienia się:
- fantazje seksualne, w których obiektem pożądania jest dziecko,
- oglądanie pornografii dziecięcej, nagrywanie bądź fotografowanie dzieci w erotycznym kontekście,
- wybieranie zawodów, które pozwalają być blisko dzieci np. nauczyciel,
- masturbowanie się w obecności dzieci, rozbieranie się, dotykanie intymnych części ciała nieletniego, całowanie go,
- uwodzenie dziecka np. poprzez spędzanie z nim czasu na zabawie, wręczanie prezentów, zabieranie na wycieczki,
- penetracja: dopochwowa, doodbytnicza, do jamy ustnej.
Przyczyny pedofilii
Przyczyny pedofilii nie są do końca poznanie. Na każdy przypadek będzie składał się odmienny zespół przyczyn, warunkujący istnienie tego typu parafilii. Są jednak czynniki, które często leżą u podłoża pedofilii:
- zaburzenia osobowości,
- zaburzenia neurologiczne,
- niedojrzałość emocjonalna,
- niski iloraz inteligencji,
- pochodzenie z dysfunkcjonalnej rodziny i zaburzone relacje z rodzicami,
- doświadczenie odrzucenia i braku bezpieczeństwa we wczesnych latach życia,
- wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie.
Diagnostyka pedofilii
Pedofilia jest terminem seksuologicznym i służy do określenia zaburzenia preferencji seksualnych. Czym innym jest tzw. czyn pedofilski, który jest terminem z zakresu prawa oraz kryminologii i wskazuje na to, że dana osoba dopuściła się czynności seksualnych wobec dziecka. Aby zdiagnozować pedofilię w klinicznym sensie, czyny pedofilskie nie muszą wystąpić. Zdarza się, że osoby ze skłonnościami pedofilskimi same zgłaszają się na terapię, czując wyrzuty sumienia i wstręt do tego typu fantazji, przy jednoczesnym braku ich realizacji. Osoby, które dopuściły się czynu pedofilskiego, powinny zostać poddane dokładnemu procesowi diagnostycznemu. Jeśli dana osoba posiada utrwalony pociąg seksualny do osób nieletnich, dopiero wówczas zostanie ona uznana za pedofila.
Leczenie pedofilii
Niestety, pedofilia nie jest uleczalna – preferencja seksualna w stosunku do dzieci zostaje do końca życia. Dana osoba może jednak nauczyć się kontrolować swój popęd. Kluczowym czynnikiem, jest motywacja do pracy z psychoterapeutą, co nie zawsze ma miejsce np. w przypadku osób skierowanych na przymusowe leczenie. Pedofile często nie mają poczucia, że krzywdzą dziecko i w związku z tym nie występują u nich wyrzuty sumienia. Najważniejszą kwestią jest więc wzbudzenie empatii wobec dziecka i pokazanie, jak czyny pedofilskie są tragiczne dla niego w skutkach.
Czy wiesz że: 90% sprawców pedofilii to mężczyźni?
Leczenie pedofilii polega na połączeniu dwóch metod: farmakoterapii (leki antypopędowe) oraz psychoterapii. Często stosowane jest podejście psychoanalityczne bądź psychodynamiczne, dzięki któremu pacjent może dotrzeć do źródeł swoich preferencji seksualnych, czy zmierzyć się z własną traumą. Z kolei techniki terapii poznawczo-behawioralnej będą uczyć jak radzić sobie z odczuwanym podnieceniem względem dzieci i zminimalizować go. Bardzo ważne jest, by pedofil poznał swój tzw. cykl dewiacyjny, czyli momenty, kiedy narasta w nim napięcie seksualne i zwiększa się szansa na wykorzystanie dziecka – wówczas może podjąć on środki zapobiegawcze.
Postawy społeczne wobec pedofilii
Pedofilia wzbudza ogromne emocje wśród opinii publicznej. Ludzie na ogół są za dotkliwymi konsekwencjami karnymi, samych zaś pedofilów widzą w kategoriach wcielonego zła.
Zapamiętaj: Pedofilia to utrwalona bądź dominująca skłonność do aktywności seksualnej z dziećmi przed okresem pokwitania (dojrzewania).
Niekiedy dochodzi do zjawiska tzw. dehumanizacji – pedofile nie są postrzegani jako istoty ludzkie. Ma to bardzo poważne konsekwencje w kwestii leczenia osób ze skłonnościami pedofilskimi – terapeuci bądź lekarze mogą odczuwać wewnętrzny opór przed niesieniem tym osobom pomocy, przez co tracą one szansę na zmianę swojego życia. Nie istnieje żadne moralne usprawiedliwienie dla tego typu przestępstw, a sam pedofil powinien każdorazowo ponieść odpowiedzialność prawną za swoje czyny. Szacuje się jednak, że ok. 50-80% pedofilów było w dzieciństwie ofiarami nadużyć. Są również przypadki osób, które wstydzą się swoich preferencji seksualnych i same podejmują leczenie. Borykają się one z ogromnymi wyrzutami sumienia i niskim poczuciem własnej wartości. Na koniec warto również podkreślić, że prawnie o czyn pedofilski może zostać oskarżony 17-latek, który podejmował się czynności seksualnych ze swoją 14-letnią dziewczyną. W mówieniu o pedofilii należy mieć zawsze na uwadze wielowymiarowość sytuacji, jak i czynników, które złożyły się na wystąpienie tego typu preferencji u danej osoby.
Pedofilia to jeden z najbardziej poruszających tematów. Krzywda dziecka wzbudza bardzo silne emocje. Z kolei osoba, która w dzieciństwie była ofiarą seksualnych nadużyć, boryka się z wieloma trudnościami i zaburzeniami psychicznymi w dorosłym życiu. Niewątpliwie trzeba dołożyć wszelkich starań, by ulepszać system diagnozy i leczenia pedofilów, a także chronić osoby nieletnie. Zmiany te jednak muszą być oparte o rzetelną wiedzę na temat występowania i przebiegu parafilii, jaką jest pedofilia.