Uczucie suchości w nosie wydaje się być problemem błahym. Jednak dla osób cierpiących na tę dolegliwość bywa to doznaniem bardzo nieprzyjemnym, a w dodatku zwykle jest to jedynie składowa różnych chorób czy dolegliwości. Suchość ta może być spowodowana naszą osobniczą zmiennością, chorobą, a także czynnikami zewnętrznymi.
Czym jest suchość w nosie?
Suchość w nosie to uporczywe uczucie wysuszenia i podrażnienia śluzówki. Prawidłowo błona śluzowa nosa powinna być czysta, wilgotna, a naturalna budowa nosa umożliwia oczyszczanie i ogrzewania powietrza, które dostaje się do dróg oddechowych. Dzieje się tak dzięki odpowiedniemu ukrwieniu nosa czy obecności włosków, które wyłapują zanieczyszczenia. To właśnie nawilżone, czyste i ciepłe powietrze powinno przedostawać się dalej, jednak nie zawsze tak jest. Czasem podrażniona i wysuszona śluzówka nie spełnia swoich funkcji czemu towarzyszy nieprzyjemne uczucie pieczenia, suchości czy swędzenia w nosie.
Suchość w nosie – objawy
Suchości w nosie towarzyszy przede wszystkim subiektywne odczucie nieprzyjemnych wrażeń w obrębie śluzówki. Pojawia się podrażnienie, pieczenie, świąd. Taka sucha błona śluzowa sprzyja również uszkodzeniom maleńkich naczyń w obrębie nosa i może to skutkować pojawieniem się krwawień. Nie są one zwykle zbyt intensywne, ale utrudniają życie i bywają niemiłe dla chorego. Czasem pojawiają się inne objawy – kichanie, drapanie w nosie (gdy suchość spowodowana jest alergią, bądź dostawaniem się przewlekle szkodliwych pyłów – kichając organizm próbuje sam bronić się przed drażniącym dymem, kurzem czy alergenami) czy uczucie zatkania (gdy długotrwale dostające się do nozdrzy pyły powodują zatykanie ich czy też jeśli pojawia się towarzyszący katar, który wbrew pozorom może współistnieć z suchością. Zatkanie może też dotyczyć występowania współistniejących innych zmian w nosie np. polipów lub skrzywionej przegrody). Osoby o skłonnościach do suchych śluzówek mogą doświadczać tego uczucia nie tylko w obrębie nosa, ale także i spojówki oka. Przy przedłużającej się suchości może dojść do podrażnienia dalszych odcinków układu oddechowego np. gardła. Nawilżony nos stanowi też swego rodzaju barierę dla różnych patogenów – gdy zatem zostaje ona osłabiona mogą pojawiać się częstsze infekcje dotyczące zatok, gardła czy nawet oskrzeli.
Suchość w nosie – przyczyny
Niektóre osoby mają skłonność do suchości śluzówek z niewiadomych przyczyn. Sprzyja temu zwłaszcza suche i gorące powietrze, zatem przebywanie w takim klimacie może nasilać objawy. To samo tyczy się przebywania w suchych pomieszczeniach, czy np. w przypadku spania przy kaloryferze. Istnieje jednak kilka czynników, które jesteśmy w stanie zaobserwować, Kluczowe jest tu drażnienie dróg oddechowych przez różne czynniki. Z suchością borykają się często palacze (zarówno ci palący czynnie, jak i biernie) oraz osoby narażone na pyły, kurz i zanieczyszczenia np. w miejscu pracy. Dla tych ostatnich zatem kluczowa jest ochrona dróg oddechowych – stosowanie odpowiednich filtrów, maseczek czy innej ochrony.
Zapamiętaj: Suchość w nosie to uporczywe uczucie wysuszenia i podrażnienia śluzówki. Prawidłowo błona śluzowa nosa powinna być czysta, wilgotna, a naturalna budowa nosa umożliwia oczyszczanie i ogrzewania powietrza, które dostaje się do dróg oddechowych.
Mimo, że alergia zwykle kojarzy nam się raczej z katarem siennym, również w przypadku uczuleń wziewnych może pojawiać się okresowo uczucie suchości w nosie z towarzyszącym świądem i często podrażnieniem również oczu. Przyczyną tego symptomu może być również nadużywanie różnego rodzaju leków w postaci kropli i sprayów do nosa. Nieprawidłowe stosowanie kropli ze sterydami czy ksylometazoliną powoduje właśnie tego typu objawy. Zatem wszystkie te preparaty stosujemy zgodnie z zaleceniem lekarza. Glikokortykosteroidy w sprayu zakrapiamy do nosa na jego zewnętrzne płatki, nie w stronę przegrody. Natomiast w przypadku substancji obkurczających naczynie krwionośne, które stosujemy przy nasilonych objawach kataru, jak wspomniana powyżej ksylometazolina – pilnujemy by nie przekraczać czasu użytkowania zaleconego w ulotce lub przez lekarza. Zwykle używamy ich maksymalnie 5 dni. Niektóre spośród innych leków także powodują uporczywą suchość błon śluzowych np. retinoidy przepisywane w ciężkich postaciach trądziku. Suchość może pojawiać się także u kobiet w wyniku zaburzeń hormonalnych oraz w tak zwanym zespole Sjogrena – rzadkiej chorobie, gdzie dominującym objawem jest suchość błon śluzowych, zaburzenia wydzielania łez i śliny. Uczucie to może towarzyszyć także zapaleniu błony śluzowej nosa czy grzybicy dróg oddechowych.
Suchość w nosie – leczenie
Przede wszystkim należy zapobiegać powstawaniu podrażnień. Dbanie o nasze drogi oddechowe to jeden z ważniejszych elementów zapobiegania infekcjom. Jeżeli chodzi natomiast o leki i produkty apteczne wybierajmy je rozsądnie. Najważniejsze jest leczenie przyczyny, zatem jeśli suchość wywołana jest alergią, po wykonaniu badań i konsultacji z alergologiem stosujmy się do jego rad. Może być koniecznie stosowanie kropli do nosa ze sterydem czy doustnych leków przeciwhistaminowych. Leczeniem może być wręcz przeciwnie – odstawienie preparatów wywołujących działania niepożądane. Oprócz tego nasz farmaceuta może polecić nam różnego rodzaju preparaty nawilżające, należy jednak pamiętać, że łagodzą one jedynie objawy nie usuwając przyczyny problemu. Mogą być to preparaty z solą morską, pantenolem, kwasem hialuronowym czy ektoiną. Są to zwykle krople lub aerozole. Nie mają one jednak właściwości leczniczych, nawilżają jedynie śluzówkę lub powlekają ją ochronną warstwą.
Domowe sposoby na suchość w nosie
Ochrona dróg oddechowych przed kurzem, pyłem oraz rzucenie palenia to najlepsze sposoby usunięcia przyczyny suchości w nosie. Możemy też zastosować różnego rodzaju nawilżacze powietrza, czy zwyczajnie umieścić zwilżoną szmatkę na gorącym kaloryferze. Wilgotne powietrze powinno przynieść ulgę, ale trzeba również bezpiecznie używać tych metod. Wszystkie nawilżacza czy zbiorniczki z wodą powinny być regularnie czyszczone. Woda nie może zalegać w nich kilka dni, trzeba wymieniać ją odpowiednio często, unikać zbierania się w niej osadu. Może to bowiem bardziej szkodzić niż pomagać – wilgotne zbiorniki w ciepłym miejscu są świetnym miejscem dla wzrostu bakterii i grzybów. Można w domowych warunkach zastosować także inhalacje z ciepłą wodą.
Czy wiesz że: nie należy smarować nozdrzy i ich wnętrza maściami i tłustymi kremami nie przeznaczonymi do pielęgnacji nosa? Daje to chwilowe poczucie ulgi, jednak skleja włoski i rzęski w drogach oddechowych uniemożliwiając ich prawidłowe działanie na rzecz oczyszczania wdychanego powietrza.
Możemy je wykonać po prostu z użyciem gorącej wody, nad którą nachyleni wdychamy parę unoszącą się znad naczynia. Można też zdać się na metody profesjonalne z użyciem inhalatorów lub nebulizatorów. Wtedy należy postępować zgodnie z instrukcją danego urządzenia, ponieważ czasem różnią się one między sobą.Osoby stale używające nebulizatorów i inhalatorów np. z powodu astmy przechodzą również instruktaż użycia przez lekarza lub pielęgniarkę w przychodni. Jeśli jednak planujesz inhalować się z powodu innych chorób czy właśnie suchości – również nie wahaj zapytać się w swojej poradni lub aptece o odpowiednią technikę. Jeżeli chcemy dodać do nich jakieś substancje czy olejki – wybierajmy je z głową. Niektóre bowiem mogą dodatkowo podrażniać, szczególnie jeśli dodamy ich zbyt dużo. Dobrym dodatkiem jest po prostu zwykła sól. Można zastosować stężenie soli bliskie fizjologicznej (0,9%, czyli przykładowo rozpuszczamy 9 g soli w litrze wody) – mowa wtedy o roztworze izotonicznym, czyli o takim stężeniu jak w organizmie. Inną opcją jest roztwór hipertoniczny, czy o stężeniu większym – 3%. Istnieją różne badania co do wyboru jednej lub drugiej opcji, jednak nie istnieje ostateczna decyzja i zalecenie lekarzy w tej kwestii, zwłaszcza jeśli wybieramy tę metodę na własną rękę, bez wcześniejszego badania lekarskiego. Natomiast roztwór hipertoniczny jest zdecydowanie częściej zalecany w przypadku kaszlu z wydzieliną lub zatkanego nosa, pomaga ją bowiem rozrzedzać. Ważne jest też zwykłe nawodnienie organizmu – jednym z ważniejszych objawów odwodnienia są podsychające śluzówki!
Suchość nosa może pojawiać się okresowo np. w związku z zapaleniem błony śluzowej czy infekcją, jednak często jest to przypadłość przewlekająca się. Ważna zatem może być konsultacja z laryngologiem, zwłaszcza jeśli dostrzegamy inne objawy, a leczenie na własną rękę pozostaje nieskuteczne. Zwykle suchość spowodowana jest drażnieniem i zwyczaje usunięcie tej przyczyny pomaga, gdy jednak tak się nie dzieje – należy udać się do lekarza.