Ostryż długi częściej nazywany kurkumą uprawiany jest na szeroką skalę. Silny żółty barwnik ma zastosowanie w wielu dziedzinach od kulinarnych po farmaceutyczne. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym nawet 10 razy większych od witaminy E, poprawia obronę komórkową organizmu, ponieważ aktywuje enzymy przeciwutleniające, eliminuje reaktywne formy tlenu, będące skutkiem hiperglikemii oraz hamuje peroksydację lipidów. Kurkuma jest dość dobrze tolerowana przez organizm i nie wykazuje poważnych skutków ubocznych. Połączenie kurkuminy z piperyną zwiększa przyswajalność dla organizmu.
Co to jest kurkuma i gdzie występuje?
Roślina z rodziny imbirowatych – ostryż długi (Curcuma Longa) uprawiany na szeroką skalę w Azji południowo-wschodniej oraz w Chinach i Indiach na skalę światową, ale również w Sri Lance i Australii. Kurkuma, czyli kłącze ostryżu długiego ma szerokie zastosowanie kulinarne, nadaje żółtej barwy i charakterystycznego smaku i zapachu potrawom, szczególnie w kuchni orientalnej. Substancjami biologicznie czynnymi są kurkuminoidy są ich 3 rodzaje najwięcej, bo 77% to kurkumina, 17% demetoksykurkumina i 3% bis-demetoksykurkumina. Badania ostatnich lat wykazały szerokie zastosowanie kurkumy nawet w leczeniu ośrodkowego układu nerwowego.
Jakie są główne właściwości kurkumy?
Kłącze kurkumy posiada silnie barwiący na żółto składnik – kurkuminę, która stanowi 5-10% suchej masy rośliny, wykorzystywana do barwienia żywności pod nazwą E100. Kurkumina posiada szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym do barwienia między innymi: musztardy, zup, wyrobów cukierniczych, kiełbas, pasztetów, galaretek, margaryn. Pozwala wykreować barwę, jakiej oczekuje dzisiejszy konsument. Składniki bioaktywne kurkumy mają również właściwości prozdrowotne. Działanie kurkuminy jest na poziomie komórkowym jak i całego organizmu.
Na co pomaga kurkuma?
Bioaktywny składnik kurkumy ma potwierdzone działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze oraz przeciwnowotworowe. Zastosowanie posiada w leczeniu wielu chorób i schorzeń.
Zapamiętaj: Badania wykazują, iż kurkuminoidy działają przeciwnowotworowo poprzez hamowanie proliferacji komórek nowotworowych i apoptozę zależną od szlaków kaspazy.
Czy kurkuma pomaga na stawy?
Schorzenie reumatoidalnego zapalenia stawów dotyka najczęściej osoby starsze. Charakterystyczne dla tej choroby jest utrata tkanki chrzęstnej, przerost tkanki kostnej oraz przebudowa kości. W wyniku tych zmian dochodzi do problemów z poruszaniem się, trzeszczeniem, wybroczyny i lokalne stany zapalne. Badania wykazały, iż kurkuminoidy hamują apoptozę zdrowych komórek w stawach i biodostępność składników regenerujących stawy. Połączenie farmakoterapii glukozamidami z wyciągiem z kłączy kurkumy zwiększa efektywność leczenia zapalenia i wrażliwości na ból.
Jak kurkuma wpływa na jelita?
Dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak – zapalna choroba jelit to postępująca choroba autoimmunologiczna, której przyczyną jest przewlekły stan zapalny. Brak równowagi między czynnikami zapalnymi i przeciwzapalnymi, poprzez wzrost niektórych czynników chorobotwórczych (INF-y, IL-12 oraz TNF). Standardowe leczenie farmakologiczne lekami przeciwzapalnymi, kortykosteroidami oraz immunomodulatorami łącznie z kurkumą dało bardzo dobre wyniki w badaniach na pacjentach chorych na chroniczne zapalenie jelit i z chorobą Crohna. Stosowanie kurkumy było bezpieczne oraz dobrze tolerowane i znacząco przyczyniało się do cofania się symptomów chorobowych.
Jak kurkuma wpływa na wątrobę?
Dzięki właściwościom przeciwutleniającym pozytywnie wpływa na wątrobę, chroni ją przed aflatoksynami wytwarzanymi przez grzyby (rodzaju Aspergillus), czterochlorkiem węgla, paracetamolem i galaktozemią. Badania wykazały pozytywny wpływ na zmniejszenie odkładania się cholesterolu frakcji LDL bez spadku frakcji HDL. Dodatek kurkumy do diety może powodować, że tłuszcz nie kumuluje się w wątrobie i nabłonku tkanek tłuszczowych.
Kurkuma w ciąży – czy jest dozwolona?
Nie zaleca się spożywania wysokich dawek kobietom w ciąży, ponieważ może powodować skurcze macicy i poronienia.
Kurkuma na raka
Wiele badań pokazuje i udowadnia naukowo, że kurkumina skutecznie działa w hamowaniu i prewencji zachorowania na raka. Obecnie prowadzone są badania nad zwiększeniem bioprzyswajalności i rozpuszczalności kurkuminy w wodzie. Naukowcy prowadzą doświadczenia nad kurkuminą opłaszczaną nanocząsteczkami albuminy, która ma większą skuteczność w terapii celowanej i przyswajalności przez organizm ludzki.
Właściwości przeciwnowotworowe kurkumy
Badania wykazują, iż kurkuminoidy działają przeciwnowotworowo poprzez hamowanie proliferacji komórek nowotworowych i apoptozę zależną od szlaków kaspazy. Pozytywne działanie wykazuje w przypadku raka skóry, żołądka, dwunastnicy oraz jelita grubego i glejaka ludzkiego.
Kurkuma na cukrzycę
Badania eksperymentalne na zwierzętach wykazały korzystne działanie przeciwcukrzycowe, poprzez zmniejszenie białkomoczu oraz zmiany aktywności enzymów komórkowych w nerkach. Długotrwałe przyjmowanie kurkumy w dużych dawkach (100 mg/kg) zapobiegają nadmiernemu przyrostowi tkanki tłuszczowej, obniża poziom glukozy i hemoglobiny we krwi. Korzystnie wpływa również w leczeniu insulinooporności.
Kurkuma – przeciwwskazania
Stosowanie kurkumy nie wykazuje skutków ubocznych, powszechnie używana jest w kuchni wschodniej. Kurkuma zakwalifikowana jest przez US Food Drug Administration (USFDA) do związków ogólnie uznawanych za bezpieczne. Natomiast Europejski Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Żywności EFSA zaleca 3 mg/kg masy ciała człowieka. Jeżeli wystąpią skutki uboczne, to po bardzo wysokich dawkach są to między innymi zahamowanie agregacji płytek krwi i w efekcie właściwości przeciwzakrzepowe, zaburzenia żołądkowo- jelitowe, przejściowy wzrost aktywności enzymów wątrobowych lub kontaktowe zapalenie skóry, pokrzywkę. Zaleca się spożycie w ilości 8g na dzień, nadmiar powinien być wydalany z kałem. Przeciwwskazane są również wysokie dawki mężczyznom, gdyż mogą powodować obniżenie ruchliwości plemników oraz poziomu testosteronu.
Czy wiesz że: kurkuminoidy pozytywnie wpływają na leczenie zespołu suchego oka, zapaleniu spojówek czy jaskry?
Przepis na złote mleko:
- Szklanka mleka najlepiej kokosowego (może być zwierzęce).
- Łyżeczka pasty z kurkumy (2 łyżki kurkumy w proszku, pół łyżeczki pieprzu czarnego i imbiru. Dodać dwa razy tyle wody, ile jest suchych składników. Gotować około 8 min, aż pasta stanie się gęsta. Przechowywać w słoiczku).
- Pół łyżeczki oleju kokosowego.
- Wszystkie składniki wymieszać razem, podgotować, ale nie doprowadzać do wrzenia. Pić na czczo. Posiada działanie pobudzające!