Co to jest rumień zakaźny? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia. Rumień zakaźny u dziecka i dorosłych.

Wiele chorób zakaźnych wieku dziecięcego objawia się wysypką. Zwykle ma ona charakterystyczny wygląd i występuje w określonych miejscach na ciele. Dodatkowo pojawia się w poszczególnych etapach, dzięki czemu można zaobserwować, w jaki sposób się przemieszcza i znika. Wysypka jak i towarzyszące jej dodatkowe objawy często naprowadzają lekarza na rozpoznanie bez konieczności wykonywania dodatkowych badań. Jedną z takich chorób jest rumień zakaźny. Jakie są objawy, przyczyny i sposoby leczenia tego schorzenia?

Co to jest rumień zakaźny?

Rumień zakaźny, często określany jako piąta choroba, ponieważ jest to jedna z sześciu najczęstszych wysypek wirusowych u dzieci. Występuje powszechnie u dzieci w wieku od pięciu do piętnastu lat, zwłaszcza w miesiącach wiosenno-letnich. Ostra infekcja wywoływana jest przez ludzki parwowirus B19. Przenosi się on poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną krwią, płynami lub śluzem z nosa lub ust osoby zakażonej i powoduje łagodne objawy ogólnoustrojowe oraz plamistą lub plamisto-grudkową wysypkę rozpoczynającą się na policzkach i rozprzestrzeniającą się głównie na odsłonięte kończyny. Co ciekawe po pojawieniu się tych zmian nie są one już zaraźliwe i nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa.

Czy wiesz że: mężczyźni i kobiety są narażeni na zakażenie rumieniem zakaźnym w równym stopniu, jednak zapalenia stawów występują częściej u kobiet?

Rumień zakaźny zwykle występuje późną zimą i wczesną wiosną. Warto wiedzieć, że parwowirus B19 infekuje tylko ludzi i nie przenosi się na zwierzęta.

Jak wygląda rumień zakaźny?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Początkowo pojawiają się łagodne objawy zwiastunowe i trwają 2-3 dni. Następnie infekcja przebiega przez następujące etapy:

  • Faza 1 – klasyczny wygląd policzków, potocznie zwany „obrazem dziecka spoliczkowanego”, który zwykle zanika w ciągu 2-4 dni.
  • Faza 2 – rumieniowa wysypka plamisto-grudkowa, która przechodzi w klasyczny siatkowaty wzór przypominający koronkę.
  • Faza 3 – częste nawroty wysypki przez tygodnie lub nawet miesiące. Mogą wystąpić z powodu bodźców, takich jak wysiłek fizyczny, podrażnienie, stres lub przegrzanie skóry od światła słonecznego lub kąpieli w gorącej wodzie.

Objawy rumienia zakaźnego

Okres inkubacji parwowirusa B19, czyli czas od pojawienia się zakażenia do ujawnienia się choroby wynosi od 4 do 14 dni. Czasami rumień zakaźny nie powoduje żadnych objawów. Jednak w przypadku ich wystąpienia są one łagodne jak np. zatkany nos, katar, lekka gorączka, ból głowy czy zmęczenie. Symptomy te mijają po trzech lub czterech dniach, a na policzkach pojawia się charakterystyczny rumień i symetryczna wysypka, która jest najbardziej widoczna na ramionach, kończynach dolnych, tułowiu i pośladkach, zwykle oszczędzając dłonie i podeszwy. Wysypka jest plamisto-grudkowa, z tendencją do zlewania się. Tworzy siateczkowate lub koronkowe wzory.

Czy rumień zakaźny swędzi?

Plamista wysypka może swędzieć. Występuje z różną intensywnością i zwykle ustępuje w ciągu 7 do 10 dni. Tak jak już wcześniej wspomniałam, może nawracać i zanikać przez kolejnych kilka tygodni. Jeśli świąd jest bardzo uciążliwy, to można podać leki przeciwświądowe dostępne w aptece.

Zapamiętaj: Rumień zakaźny, często określany jako piąta choroba, ponieważ jest to jedna z sześciu najczęstszych wysypek wirusowych u dzieci.

Jakie są przyczyny rumienia zakaźnego?

Jak już wspomniałam rumień zakaźny wywoływany jest przez parwowirusa B19. Jest to bezotoczkowy, jednoniciowy wirus DNA należący do rodziny Parvoviridae. Niszczy on komórki macierzyste krwinek czerwonych, czyli retikulocyty. Przenoszenie ludzkiego parwowirusa-B19 zachodzi poprzez kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych, poprzez przeniesienie z matki na płód oraz przez transfuzję krwi lub produktów krwiopochodnych.

Co oznacza, gdy rumień zakaźny pojawia się i znika?

Wysypka w postaci plamistych grudek utrzymuje się zwykle od 5 do 10 dni. Jednak może ona nawracać przez kilka następnych tygodni. Wynika to z podrażnienia jej przez ekspozycję na światło słoneczne, wysiłek fizyczny, ciepło, zimno, gorączkę lub stres emocjonalny. Z tego powodu uważa się, że rumień zakaźny pojawia się i znika. Nie oznacza to ponownego zakażenia.

Rumień zakaźny u dziecka

Jak już wspomniałam, rumień zakaźny najczęściej pojawia się w wieku szkolnym. Warto wiedzieć, że u małych pacjentów z niedoborem odporności i zaburzeniami dotyczącymi układu czerwonokrwinkowego takimi jak anemia sierpowata czy niedokrwistość hemolityczna rzadko występuje wysypka. Zamiast tego mogą rozwinąć się u nich ciężka anemia (niewystarczająca liczba czerwonych krwinek) w wyniku zakażenia parwowirusem B19. Objawy mogą wtedy obejmować bladość, przyspieszony oddech, przyspieszone tętno, gorączkę i złe samopoczucie. Co ciekawe, jeśli człowiek nie cierpi z powodu wyżej wymienionych chorób, nie doświadcza żadnych tego rodzaju konsekwencji, ponieważ normalna długość życia krwinki czerwonej wynosi 120 dni, a uszkodzone przez wirus młode postaci czerwonych krwinek zdążą się odtworzyć.

Rumień zakaźny u dorosłych

U dorosłych rumień zakaźny występuje rzadziej niż u dzieci. Dodatkowo, oprócz wyżej wymienionych objawów może się pojawić łagodny ból stawów i ich obrzęk. Najczęściej dotyczy to kostek, nadgarstków i kolan. Symptomy te mogą utrzymywać się lub nawracać przez tygodnie lub miesiące. Jednak nie powoduje to długotrwałych problemów ze stawami. Warto wiedzieć, że rumień zakaźny jest niebezpieczny u kobiet w ciąży. Zakażenie może być przenoszone przez łożysko, powodując ciężką anemię płodu z następującą niewydolnością serca i rozległym jego obrzękiem. W niektórych przypadkach dochodzi nawet do obumarcia dziecka. Około połowa kobiet w ciąży jest odporna z powodu wcześniejszej infekcji. Parwowirus B19 nie stanowi wtedy zagrożenia dla rozwijającego się płodu. Ryzyko utraty dziecka po ostrym zakażeniu wynosi około 1-9%. Największe jest we wczesnej ciąży. Jednak żadne dowody nie sugerują specyficznych wrodzonych wad rozwojowych spowodowanych ekspozycją wewnątrzmaciczną na ludzki parwowirus-B19.

Jak leczyć rumień zakaźny?

Ponieważ piąta choroba jest łagodną chorobą, zwykle nie wymaga leczenia. Jeśli jest ono konieczne, to stosuje się leki łagodzące objawy. Ból stawów można leczyć dostępnymi bez recepty lekami przeciwbólowymi, takimi jak paracetamol lub ibuprofen. Warto wiedzieć, że kwasu acetylosalicylowego nigdy nie należy podawać dzieciom z gorączką lub chorobami grypopodobnymi, w tym w rumieniu zakaźnym, ze względu na ryzyko zespołu Reye’a, który powoduje obrzęk mózgu i wątroby. Pacjenci z niedoborem odporności mogą otrzymać dożylną immunoglobulinę (IVIG), która zawiera przeciwciała przeciwko parwowirusowi B19.

Rumień zakaźny to łagodna choroba wirusowa najczęściej występująca u dzieci. Jednak w przypadku stwierdzenia zakażenia u ciężarnej kobiety należy monitorować stan płodu aż do czasu porodu. Osoby z chorobami krwi, w szczególności dotyczącymi krwinek czerwonych mają zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań i powinny one w razie ich pojawienia się, pilnie zgłosić się do lekarza.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *