Cynamon jest przyprawą wykorzystywaną na cały świecie. Doskonale znany jest ze swojego słodko-korzennego aromatu i smaku. Otrzymuje się go z wysuszonej kory azjatyckiego, wiecznie zielonego drzewa, zwanego Cynamonowcem. Rodzaj tej rośliny obejmuje niemal 250 gatunków. Co ciekawe, wszystkie z nich wydzielają olejki eteryczne, które odpowiadają za niepowtarzalny zapach kory.
Okazuje się, że najpopularniejszym i najbardziej cenionym przedstawicielem ich rodzaju jest Cynamonowiec cejloński. To właśnie z tego surowca pozyskiwana jest przyprawa, stanowiąca niezbędny element większości kuchni świata. Ponadto wykorzystywana jest ona na szeroką skalę w przemyśle spożywczym, stanowiąc doskonały środek podnoszący wartości organoleptyczne produktów. Sproszkowana kora słynie nie tylko ze swoich walorów zapachowych i smakowych. Wykazuje także wiele właściwości prozdrowotnych.
Właściwości i działanie cynamonu
Wyniki wielu badań wykazują pozytywny wpływ cynamonu na uregulowanie gospodarki węglowodanowej organizmu. Takie właściwości potwierdza m.in. metaanaliza opublikowana w 2013 roku, która została opracowana na podstawie 10 randomizowanych badań klinicznych. Pod uwagę wzięto jedynie osoby chore na cukrzycę typu II. Analizowano wpływ regularnej konsumpcji cynamonu na poziom glukozy we krwi. Eksperci uznali, iż cynamon stosowany w dawce od 120 mg do 6 g na czczo, istotnie wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi. Autorzy wnioskują, że cynamon spowalniając tempo opróżniania żołądka, opóźnia wchłanianie węglowodanów [1].
Korzenna przyprawa charakteryzuje się także właściwościami przeciwzapalnymi oraz bakteriostatycznymi. Warto podkreślić, że większość badań potwierdzających słuszność tego twierdzenia było przeprowadzanych w warunkach laboratoryjnych. Z powyższego względu należy ostrożnie podchodzić do ww. wniosków. Jednakże nie sposób się dziwić, że wiele osób stosuje cynamon w celach profilaktycznych lub podczas już trwających przeziębień czy infekcji. Co ciekawe, według niektórych badań cynamon pomaga w utrzymaniu odpowiedniej mikroflory jelit. Złożony ekosystem mikroorganizmów przewodu pokarmowego odgrywa istotną rolę w profilaktyce chorób o podłożu immunologicznym. Opierając się o takie założenia, można stwierdzić, iż cynamon pośrednio zapobiega zapadalności na sezonowe przeziębienia i infekcje [2].
Warto także wspomnieć o pozytywnym wpływie tej przyprawy na układ sercowo-naczyniowy. Według badań prowadzonych pod nadzorem Akilena, opublikowanych w prestiżowym czasopiśmie, cynamon w odpowiedniej dawce (2,2 g cynamonu dziennie) istotnie statystycznie obniżył ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi [3]. Ponadto wyniki licznych analiz wskazują, iż przyprawa ta może obniżać poziom trójglicerydów i cholesterolu frakcji LDL. Potwierdza to chociażby badanie z udziałem pacjentów chorujących na cukrzycę typu I, u których odnotowano podwyższony poziom lipidów we krwi. Okazało się, że spożycie cynamonu w ilości 500 mg dziennie (w postaci kapsułki), zaowocowało redukcją o ponad 1/3 trójglicerydów oraz o blisko 30% obniżeniem poziomu cholesterolu całkowitego (w tym frakcji LDL) [4]. Podobne wyniki otrzymano także w badaniach przeprowadzanych przez Haghighian i jego współpracowników przy przyjmowaniu dawki 1,5 g przez okres 60 dni [5].
Nie sposób nie wspomnieć, że cynamon zawiera w składzie związki bioaktywne, które mogą wspomóc profilaktykę nowotworową. W sproszkowanej korze Cynamonowca cejlońskiego znajdziemy m.in. kumaryny oraz kwasy fenolowe, wykazujące potwierdzone działanie antykarcynogenne.
Powszechnie uważa się, iż cynamon wspomaga przemianę materii. Nie sposób się więc dziwić, że często stanowi dodatek do suplementów diety, mających na celu wesprzeć redukcję masy ciała. Niestety w literaturze naukowej nie znajdziemy potwierdzenia na to, iż samo stosowanie cynamonu wpływa na spadek ilości tkanki tłuszczowej. Warto jednak podkreślić, że przyprawa ta charakteryzuje się wysoką zawartością błonnika pokarmowego, który m.in. wspiera proces chudnięcia. W 2 g cynamonu zawarte jest ponad 1,2 g włókna. Stanowi to ponad połowę powszechnie zakładanej porcji.
Cynamon – przeciwwskazania
Głównymi związkami cynamonu, które mogą wykazywać działanie toksyczne są kumaryny. Przyjęte doustnie substancje bioaktywne zostają przenoszone z przewodu pokarmowego do wątroby za pomocą żyły wrotnej. W wątrobie następuje ich metabolizm. Czas ich półtrwania w ludzkim organizmie wynosi w przybliżeniu do dwóch godzin. Niepocieszający jest fakt, iż nadmiar kumaryn predysponuje do uszkodzania watroby, co zwiąksza ryzyko niewydolności narządu. Z tego powodu osoby borykające się ze zmianami chorobotwórczymi, marskością, stłuszczeniem bądź encefalopatią wątroby, powinny szczególnie uważać na nadmiar cynamonu w diecie. Warto jednak zwrócić na rodzaj cynamonu, który wybieramy. Okazuje się, iż najwięcej kumaryn zawartych jest w cynamonie chińskim. Wartość ta oscyluje w zakresie od 3 g/kg do 8,8 g/kg. W najpopularniejszym, charakteryzującym się najsilniejszym aromatem cynamonie cejlońskim znajdują się tylko śladowe ilości kumaryny (do 0,8 g/kg). Warto podkreślić, że badania potwierdzające jej negatywne skutki były przeprowadzane głównie na gryzoniach. Istnieje jednakże wysokie prawdopodobieństwo, iż kumaryny wpływają tak samo toksyczne na organizm człowieka. Z powyższego względu zgodnie z prawem unijnym maksymalna dopuszczalna zawartość kumaryny w produktach spożywczych nie powinna przekraczać 2 mg/kg produktu.
Cynamon należy do przypraw o działaniu silnie rozgrzewającym. Z tego powodu może podrażniać uszkodzoną śluzówkę przewodu pokarmowego. Fakt ten jest istotny dla osób, które borykają się ze zmianami chorobotwórczymi wspomnianego układu (np. refluks żołądkowo-przełykowy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego Crohna, choroby wrzodowe, zespół jelita drażliwego, nowotwory przewodu pokarmowego). Zastosowanie w takich przypadkach nadmiernej ilości przyprawy może prowadzić do podrażnienia zmienionych chorobowo miejsc i wywołania wielu skutków ubocznych.
Ponadto należy mieć na uwadze, że niektóre substancje zawarte w cynamonie (głównie aldehyd cynamonowy), wykazują działanie alergenne [6].
W literaturze nie doszukamy się zalecanej, bezpiecznej dawki cynamonu. Reakcja na jego nadmierną ilość zależy od stanu fizjologicznego, płci, wagi czy wieku jednostki. Należy pamiętać iż ostrożność powinny zachować osoby kobiety w ciąży lub karmiące piersią, gdyż nie posiadamy wystarczającej liczby badań dotyczących bezpieczeństwa jego stosowania w tych przypadkach.