Leczenia oparzeń – maści, domowe sposoby. Opatrunek na oparzenia

Oparzenia lekkie (I stopnia oraz powierzchowne II stopnia) leczyć można w warunkach domowych. Jednak oparzenia rozległe takie jak oparzenia głębokie II stopnia oraz oparzenia III stopnia wymagają leczenia szpitalnego. Pierwszym postępowaniem w przypadku oparzeń jest chłodzenie rany zimną wodą. W celu leczenia oparzeń stosuje się maści,pianki oraz żele, które mają różne właściwości w zależności od typu oparzenia i problemu jaki mu towarzyszy. Niektóre oparzenia, zwłaszcza te o cięższym przebiegu wymagają zastosowania specjalistycznych materiałów opatrunkowych.

Maści, żele i pianki na oparzenia

W przypadku oparzeń lekkich obejmujących niewielki fragment ciała i mających charakter powierzchniowy można zastosować różnego typu maści,pianki i żele. Głównym składnikiem aktywnym pianek jest d-pantenol, który łagodzi podrażnienia skóry, zmniejsza zaczerwienienie, wspomaga regenerację tkanek oraz działa nawilżająco. Tego typu pianki należy rozprowadzić na skórze i pozostawić na kilka minut. Z kolei maści i żele ze względu na sposób działania i cel stosowania można podzielić następująco:

• działanie chłodzące i przeciwbólowe – w celu ukojenia bólu i pieczenia oparzonego miejsca przydatny może być żel Termcool o właściwościach chłodzących (dzięki obecności mentolu). Cienką warstwę żelu (2–3 mm) należy nanieść na uszkodzoną skórę w możliwie jak najkrótszym czasie po oparzeniu i pozostawić przez kilka minut aż do zniknięcia uczucia pieczenia. Jeśli pieczenie i ból nie ustępuje a część żelu uległa wchłonięciu lub starciu to można lekko usunąć pozostałość żelu i nałożyć kolejną warstwę. Tego typu preparat jest alternatywą dla tradycyjnego sposobu chłodzenia oparzenia zimną wodą. Może być także stosowany w przypadku oparzeń słonecznych;
• działanie przyspieszające gojenie rany – po schłodzeniu oparzonej skóry można zastosować żele i maści przyspieszające proces gojenia rany, które aplikujemy na osuszoną skórę. Przykładem preparatu przyspieszającego regenerację poparzonej skóry jest żel Curiosin zawierający w swoim składzie hialuronian cynku. Ten preparat wspomaga gojenie rany, łagodzi ból i stan zapalny, a także tworzy ochronny filtr zabezpieczający przed przedostawaniem się drobnoustrojów ze środowiska zewnętrznego. Innym przykładem jest żel Activon Tube, który dzięki obecności miodu manuka pobudza gojenie rany oraz działa antybakteryjnie. Żel ten jest przeznaczony przede wszystkim do ran szczególnie trudno gojących się i może być stosowany pod opatrunek. Na lekkie rany oparzeniowe polecana jest maść propolisowa, którą należy stosować od 2 do 3 razy dziennie. Kolejnym żelem stosowanym w celu przyspieszenia gojenia drobnych ran jest UniGel Apotex, który zapewnia odpowiednią wilgotność w obrębie rany, właściwe pH w ranie, zmniejsza bolesność a także wspomaga proces zabliźniania rany i poprawia wygląd blizny na etapie gojenia rany. W przypadku niewielkich ran żel należy nanieść cienką warstwą na skórę i założyć plaster opatrunkowy. Inne preparaty skuteczne w przyspieszaniu gojenia lekkich oparzeń to maści: z witaminą A lub kompleksem witamin (A,E,F), Alantan (główny składnik jakim jest alantoina działa łagodząco, przeciwzapalnie, ściągająco, nawilżająco oraz pobudza proces ziarninowania rany i tworzenia naskórka), Alantan Plus (zawiera alantoinę i deksopantenol zwiększający elastyczność skóry), Solcoseryl (substancją czynną jest bezbiałkowy dializat z krwi cieląt przyspieszający naprawę i odnowę tkanek);
• działanie antybakteryjne i dezynfekcyjne – czasami zdarza się tak, że nawet niewielkie oparzenie goi się wyjątkowo długo i ulega lekkim nadkażeniom, co może objawiać się między innymi ropieniem rany. Przyczyną infekcji może być między innymi zanieczyszczenie rany, nieodpowiednia pielęgnacja oparzonej skóry, brak stosowania odpowiednich preparatów, osłabiona odporność lub towarzyszące choroby przewlekłe (np. cukrzyca). W przypadku ran zainfekowanych odpowiednimi preparatami są maści zawierające powidon jodowany o właściwościach dezynfekujących (np. Betadine, Braunovidon) oraz maści z antybiotykami (np. Tribiotic, Multibiotic, Maxibiotic). Bardzo ważny jest fakt, że maści zawierające antybiotyk nie powinny być stosowane dłużej niż 7 dni. Po zaaplikowaniu maści antybakteryjnych można na ranę założyć jałowy opatrunek;
• działanie przeciwświądowe – podczas gojenia ran bardzo częstym objawem jest świąd, który jest sprawą całkowicie normalną. Jeśli świąd jest wyjątkowo uporczywy to można zastosować maści lub żele przeciwświądowe (np. Foxil, Fenistil), które dodatkowo łagodzą podrażnioną skórę i działają znieczulająco. Świąd skóry może być spowodowany również nadmiernym jej wysuszeniem.

Opatrunek na oparzenia

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.

Zapisuję się

Po konsultacji z lekarzem do leczenia różnych stopni oparzeń stosuje się następujące opatrunki specjalistyczne:

• hydrożelowe – są to opatrunki zapewniające wilgotne środowisko rany, co przyspiesza proces gojenia. Opatrunek składa się w około 60–95 % z wody, która przenika stopniowo do rany powodując jej nawilżenie, zmiękczenie, a w konsekwencji oczyszczenie. Przyspiesza gojenie rany i tworzenie nowej tkanki. Z racji swoich właściwości opatrunki hydrożelowe są wskazane do stosowania na rany suche bądź słabo sączące, pokryte strupem lub martwicą. Zaletą opatrunków hydrożelowych jest nieprzywieranie do rany oraz przezroczystość, dzięki czemu bez zdejmowania opatrunku można obserwować przebieg gojenia rany. Dodatkowym atutem w leczeniu ran oparzeniowych jest efekt chłodzący opatrunku, a także działanie łagodzące ból. Opatrunek ten nie nadaje się do stosowania na rany zainfekowane. Przykłady opatrunków hydrożelowych to: mające postać żelowych płytek Hydrosorb, Aquagel lub hydrożele w tubce takie jak Granugel, czy też Intrasite Gel ze specjalnym dozownikiem. Opatrunki hydrożelowe zwłaszcza te w postaci płytek mogą być stosowane jako pierwsza pomoc w poparzeniu. W oparzeniach pierwszego stopnia można na uszkodzone miejsce po przemyciu zimną wodą nakleić opatrunek hydrożelowy, który ma na celu ochłodzenie oparzonego miejsca, zapobieganie powstawaniu pęcherzy, działa przeciwbólowo oraz zapewnia ochronę przed zainfekowaniem rany. W przypadku bardziej dotkliwych poparzeń (II i III stopnia) opatrunek może być również zastosowany, jako pierwsza pomoc przy czym należy niezwłocznie udać się do szpitala lub wezwać pomoc. Płytkę hydrożelową należy przykleić na ranę tak, aby sięgała 3–4 cm poza jej obszar;
• hydrokoloidowe – są to opatrunki stosowane do leczenia oparzeń I i II stopnia (nie mogą być stosowane w poparzeniach III stopnia). Mogą mieć postać płytek, past, proszków lub granulatów. Są w bardzo małym stopniu przepuszczalne dla pary wodnej, a pod wpływem wody zawartej w wysięku z rany żelują i wypełniają jamę uszkodzonych tkanek. Zapewniają środowisko sprzyjające gojeniu, poprzez pobudzanie oczyszczania rany, ziarninowania, naskórkowania oraz łagodzą bolesność uszkodzonych tkanek. Opatrunki hydrokoloidowe są przeznaczone do ran sączących, z wysiękiem od lekkiego do umiarkowanego. Do opatrunków hydrokoloidowych zaliczamy między innymi: Granuflex, Tegasorb, Medisorb H, Hydrocoll;
• opatrunki z celulozy bakteryjnej – są przeznaczone do oparzeń I i II stopnia. Nie przywierają do rany, zmniejszają bolesność oraz wchłaniają wysięk. Ponadto nawilżają ranę, dzięki czemu stwarzają odpowiednie warunki do gojenia i oczyszczania rany. Przykładem tego typu opatrunków są: Suprasorb X oraz Suprasorb X+PHMB (opatrunek wzbogacony o właściwości antyseptyczne);
• lipidokoloidowe – łączą one cechy opatrunków hydrokoloidowych i kompresów impregnowanych. Jest to siateczka impregnowana wazeliną, w której rozproszone są cząsteczki hydrokoloidu. Wazelina sprawia, że opatrunek nie przywiera do rany, a hydrokoloidowe cząsteczki chłoną wysięk i żelują. Opatrunek ten zapewnia wilgotne środowisko gojenia rany. Jednym z tego typu opatrunków są plastry Urgo na oparzenia stosowane w oparzeniach I i II stopnia;
• opatrunek z superabsorbentem – jest to rodzaj opatrunku o dużych zdolnościach chłonnych. Przykładem opatrunku z superabsorbentem stosowanym do leczenia oparzeń I i II stopnia jest Tegaderm Absorbent. Opatrunek ten jest przezroczysty, co umożliwia obserwowanie rany. Część opatrunku, która absorbuje wysięk jest umieszczona centralnie i ma formę owalną. Podczas zakładania opatrunku ważne jest takie jego umiejscowienie, aby część absorpcyjna sięgała około 1 cm poza obszar rany. Opatrunku Tegaderm Absorbent nie można przecinać;
• kompresy impregnowane – są to opatrunki pokryte związkami o charakterze hydrofobowym (wazelina, parafina ciekła, silikon, podłoża węglowodorowe). Nie przywierają do rany, dzięki czemu zmiana opatrunku jest bezbolesna. Zabezpieczają również ranę przed wysychaniem, mają dużą przepuszczalność dla powietrza i pary wodnej, przez co stwarzają korzystne warunki do gojenia się rany. Nie jest to jednak opatrunek chłonny, dlatego po założeniu kompresu impregnowanego na ranę, należy zakryć go drugim opatrunkiem o właściwościach chłonnych (np. jałową gazą). Opatrunki mocuje się za pomocą przylepca bądź bandaża po odpowiednim docięciu kształtu i wielkości kompresu do rozmiarów rany. Przykładami kompresów impregnowanych są: Atrauman (podłoże trójglicerydowe), Grassolind Neutral (podłoże z wazeliną białą), Bactigras (wazelina biała z octanem chlorheksydyny 0,5% o właściwościach antyseptycznych), Inadine (podłoże makrogolowe z jodowanym powidonem 10% o właściwościach antyseptycznych);
• opatrunek ze srebrem – kompresy pokrywane jonami srebra jest to opatrunek nieprzywierający do rany o właściwościach antyseptycznych warunkowanych jonami srebra (mają także działanie przeciwzapalne i przyspieszające gojenie ran). Opatrunki zawierające jony srebra to między innymi: Silverlon, Atrauman Ag, Acticoat.

Czy wiesz że: aloes, miód i maść nagietkowa działają kojąco w przypadku lekkich oparzeń?

Domowe sposoby na oparzenia

Leczenie oparzeń domowymi sposobami jest uzasadnione tylko w przypadku oparzeń powierzchniowych i obejmujących niewielki obszar skóry, powstałych na przykład wskutek kontaktu z parą, wrzątkiem czy poprzez dotknięcie gorącego przedmiotu (np. garnka, patelni, żelazka). Takie lekkie oparzenie należy jak już wcześniej wspomniałam schłodzić zimną wodą, przez kilka do kilkunastu minut, w zależności od tego jak długo odczuwamy ból i pieczenie. Oprócz zimnej wody możemy zastosować również chłodzący kompres wykonany z woreczka wypełnionego wodą z lodem (nie jest wskazane przykładanie lodu bezpośrednio do oparzonej skóry).

W przypadku niewielkich oparzeń pomocne może być użycie liści aloesu. Aloes prawdziwy można uprawiać w warunkach domowych w doniczce. Jeśli mamy taką roślinę w domu to wystarczy uciąć pojedynczy liść, następnie przeciąć go wzdłuż i przyłożyć do rany stroną, która zawiera miąższ. Zawarty w liściach aloesu miąższ ma formę żelu bogatego w substancje działające przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie a także przyspieszające proces gojenia. Inną możliwością jest aplikacja na poparzoną skórę niewielkiej ilości olejku lawendowego, który działa antybakteryjnie oraz przyspiesza gojenie ran.

Zapamiętaj: Przy oparzeniach III leczenie domowe jest niewskazane - udaj się niezwłocznie na pogotowie.

Bardzo ważne jest zachowanie oparzonej rany w czystości. Dlatego nie jest wskazane przemywanie lub smarowanie rany maściami i miksturami domowej roboty. W taki sposób można doprowadzić do zakażenia rany i przedłużyć jej gojenie. W przypadku aloesu i olejku lawendowego ryzyko zakażenia praktycznie nie istnieje, ponieważ mają one właściwości zwalczające drobnoustroje. Jeśli rana boli, piecze i nie chce się goić to jedynym dobrym wyjściem jest zastosowanie odpowiednich preparatów przeznaczonych do leczenia oparzeń.

W zależności od stopnia oparzeń stosuje się różne opatrunki specjalistyczne oraz maści lub żele. Istotne jest właściwe dobranie sposobu leczenia do rodzaju oparzenia. W przypadku oparzeń I stopnia oraz powierzchownych II stopnia mamy szeroki wybór preparatów dostępnych bez recepty. Natomiast oparzenia ciężkie II i III stopnia wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem i to on decyduje o sposobie ich leczenia.

Najważniejsze pytania i odpowiedzi