Drzewo Moringa oleifera od wielu lat jest źródłem pożywienia oraz lekarstwem w medycynie tradycyjnej. Choć w rodzimych krajach jest powszechnie stosowane to w Europie nadal jest mało znaną rośliną. Czy drzewo chrzanowe jest w pełni bezpieczne? Jakie korzyści zdrowotne oferuje Moringa?
Moringa olejodajna
Moringa olejodajna (Moringa oleifera), znana również pod nazwą drzewo chrzanowe, jest tropikalnym gatunkiem drzewa rosnącego w północno-zachodnich Indiach, Pakistanie, innych krajach Azji, a także w Afryce, Ameryce Południowej. Zastosowanie w celach jadalnych oraz w ziołolecznictwie znalazły przede wszystkim liście Moringi. Nic dziwnego, ponieważ są dobrym źródłem białka, minerałów, β-karotenu oraz związków o właściwościach antyoksydacyjnych. W celach leczniczych używane są również owoce, nasiona oraz kora drzewa.
Skład Moringi
Kaloryczność owoców Moringi wynosi 37 kcal na 100 g, a liści 64 kcal na 100 g. Owoce zawierają przede wszystkim witaminę C, magnez, potas a także błonnik pokarmowy. Nasiona są źródłem białka, kwasów tłuszczowych (kwas oleinowy, palmitooleinowy, stearynowy, arachidonowy), steroli roślinnych (m.in. β-sitosterol, stigmasterol, kampesterol), żelaza, fosforu, wapnia oraz witaminy E.
Zapamiętaj: Moringa olejodajna to tropikalne drzewo cenione przez medycynę ludową, ma działanie antyoksydacyjne i antybakteryjne.
Z kolei liście Moringi zawierają wiele cennych witamin, minerałów oraz składników o aktywności biologicznej, takich jak:
- witamina A (11 300 –23 000 IU/100 g);
- karotenoidy – β-karoten (6,6–6,8 mg/100 g), luteina (37 mg/100g) i zeaksantyna (6 mg/100 g). Co ciekawe zawartość β-karotenu w świeżych liściach jest porównywalna do zawartości w marchwi (6,9 mg/100g) oraz większa niż w dyni (3,6 mg/100g) oraz morelach (2,2 mg/100g). Natomiast w suszonych liściach β-karoten jest bardziej skoncentrowany i jego wartości są wyższe (17,6–9,6 mg/100 g);
- witamina C – świeże liście zawierają ok. 200 mg/100g, czyli znacznie więcej niż cytrusy (pomarańcza 50 mg/100g, grejpfrut 38 mg/100g, cytryna 53 mg/100g) Zawartość witaminy C znacznie spada po wysuszeniu liści, ze względu na wrażliwość tej witaminy na ciepło oraz utlenianie;
- witamina E – świeże liście zawierają około 9 mg/100g witaminy E. Należy pamiętać, że suszenie liści obniża jej zawartość;
- witaminy z grupy B (B1, B2, B3) – w tym przypadku dane dotyczące dokładnej ilości poszczególnych witamin są dość rozbieżne, niemniej jednak wiadomy jest fakt, że witaminy te występują w liściach Moringi;
- minerały – potas, fosfor, wapń;
- białko;
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z grupy omega-3 (kwas α-linolenowy) i omega-6 (kwas linolowy), a także nasycone kwasy tłuszczowe (głównie kwas palmitynowy);
- polifenole – flawonoidy i kwasy fenolowe;
- inne składniki aktywne (alkaloidy, taniny, saponiny, glukozynolaty i powstające z ich rozkładu izotiocyjaniany).
Właściwości Moringi
Moringa w badaniach wykazuje działanie:
- antyoksydacyjne – dzięki obecności flawonoidów oraz kwasów fenolowych, izotiocyjanianów i glukozynolatów oraz dużej zawartości witaminy C, E i β-karotenu;
- przeciwzapalne;
- przeciwbakteryjnie;
- przeciwgrzybicze;
- przeciwwirusowe;
- hipoglikemizujące – czyli obniżające poziom glukozy we krwi;
- poprawiające profil lipidowy – obniżają poziom triglicerydów, całkowitego cholesterolu a także frakcji LDL (czyli tzw. „złego cholesterolu”) , przy jednoczesnym wzroście frakcji HDL (tzw. „dobrego cholesterolu”);
- hipotensyjne – obniżające ciśnienie krwi;
- przeciwwrzodowe – chroni przed powstawaniem wrzodów żołądka;
- hepatoprotekcyjne – czyli ochraniająco na wątrobę;
- przeciwnowotworowe;
- ochronne przed chorobą Alzheimera;
- przyspieszające gojenie ran.
Warto zaznaczyć, że powyższe właściwości Moringi zostały jej przypisane na podstawie badań przeprowadzanych głównie na zwierzętach lub w warunkach in vitro. Potrzebne są dalsze badania zwłaszcza z udziałem ludzi tak, aby mieć pewność jak Moringa wpływa na organizm ludzki. Jak dotąd istnieje zbyt mało badań, które potwierdzałyby powyższe właściwości Moringi w stosunku do ludzi, dlatego nie zaleca się jej stosowania, jako suplementu.
Przeciwwskazania do stosowania Moringi
Moringa jest przeciwwskazana w ciąży, ponieważ może powodować skurcze macicy i w konsekwencji działać poronnie. Suplementacja Moringi w dawkach powyżej 3000 mg/ kg m.c może wywoływać działanie genotoksyczne, czyli takie, które prowadzi do zmian i uszkodzeń w materiale genetycznym, co może przyczyniać się do powstawania nowotworów. Co więcej przewlekłe spożywanie liści w dużej ilości może powodować uszkodzenia nerek i wątroby. Odkryto również, że Moringa może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, ponieważ hamuje enzym o nazwie CYP3A4, który metabolizuje wiele leków. Zahamowanie przez Moringę tego enzymu powoduje wzrost stężenia przyjmowanych leków w organizmie, co może skutkować wzrostem ich działań niepożądanych.
Czy wiesz że: Moringa olejodajna jest niewskazane dla kobiet w ciąży?
Zastosowanie Moringi
W medycynie tradycyjnej liście Moringi stosuje się w leczeniu malarii, chorób pasożytniczych, zapalenia stawów, obrzęków, skaleczeń, chorób skóry, schorzeń układu moczowo-płciowego, nadciśnienia, cukrzycy, a także do wywołania laktacji oraz w celu poprawy odporności. Z kolei kora Moringi jest gotowana w wodzie oraz maczana w alkoholu, dzięki czemu otrzymuje się napoje oraz napary stosowane w leczeniu schorzeń układu pokarmowego (ból żołądka, wrzody, niestrawność), problemów ze wzrokiem, bólu stawów, cukrzycy, anemii, nadciśnienia, bólu zęba oraz hemoroidów. Korzenie Moringi nasącza się alkoholem lub wodą i gotuje (najczęściej wraz z innymi ziołami) aby otrzymać napój lub napar, używany w celach przeciwbólowych (m.in. w bólu zęba) oraz w dysfunkcjach seksualnych. Z kolei kwiaty wykorzystywane są w medycynie tradycyjnej, jako afrodyzjak, a także w leczeniu stanów zapalnych.
Drzewo Moringa jest powszechnie stosowane w krajach, w których występuje jako rodzima roślina, mimo to należy zwrócić uwagę na fakt, że jest to medycyna niekonwencjonalna. Nie jest w pełni poznane bezpieczeństwo stosowania liści, kory, owoców Moringi oraz wykonanych z nich przetworów lub suplementów w celach leczniczych. Moringa z pewnością jest rośliną o ciekawym składzie i obiecujących właściwościach potwierdzonych w badaniach na zwierzętach. Rozsądne spożywanie owoców, nasion czy też liści może dostarczyć organizmowi cennych witamin i minerałów. Jednak przy stosowaniu Moringi warto zachować umiar oraz obserwować reakcje organizmu na tę roślinę. Szczególną rozwagę powinny zachować osoby przyjmujące leki oraz cierpiące na choroby przewlekłe.