Napięciowy ból głowy jest jednym z najczęściej występujących rodzajów bólu głowy. Klasyfikowany jest jako ból głowy samoistny (pierwotny), co oznacza że w przeciwieństwie do bólu głowy objawowego (wtórnego) nie jest spowodowany innym schorzeniem jak np. zapalenie zatok. Według klasyfikacji ICD-10 (jest to międzynarodowa klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych opracowana przez Światową Organizację Zdrowia) napięciowy ból głowy określa się jako „bóle głowy typu uciskowego”.
Objawy napięciowego bólu głowy
Według klasyfikacji International Headache Society napięciowy ból głowy można zdiagnozować gdy :
- cechuje go obustronne umiejscowienie, co oznacza że obejmuje całą głowę,
- ma charakter uciskający, który pacjenci porównują często do uczucia zaciskającej się obręczy wokół głowy (nigdy pulsujący),
- natężenie bólu jest łagodne lub umiarkowane (nigdy ciężkie),
- bólowi nie towarzyszą objawy migrenowe (takie jak na przykład występowanie aury- czyli zespołu objawów poprzedzających ból głowy dotyczących przede wszystkim zaburzeń widzenia ( m. in. mroczki, zaburzona ostrość widzenia, jasne plamy w polu widzenia, podwójne widzenie). Aura może objawiać się także, jako szumy uszne, zaburzenia równowagi, drętwienie kończyn, zaburzenia czucia oraz zaburzenia mowy. Do innych objawów migrenowych zalicza się: ból o charakterze tętniącym, ulegającym nasileniu oraz obejmującym połowę głowy)
- nie występują objawy wegetatywne (nudności, wymioty, zawroty głowy, światłowstręt, zaburzenia widzenia),
- nie jest spowodowany czynnikami wyzwalającymi tj. alkohol, nadmierne stosowanie używek, brak snu, zmiana pogody, hałas,
- ból głowy występuje w pojedynczych epizodach lub przewlekle,
- czas trwania bólu głowy to od 30 minut do nawet 7 dni.
Właściwe rozpoznanie powyższych objawów jest szczególnie ważne w rozróżnieniu napięciowego bólu głowy od łagodnych migren bez aury, gdyż celna diagnoza warunkuje odpowiednie i skuteczne leczenie. Rozróżnienie tych dwóch rodzajów bólu głowy przysparza często problem podczas pierwszych prób diagnozy.
Napięciowy ból głowy przy nerwicy
Nerwica jest zaburzeniem psychicznym, które występuje między innymi u osób podatnych i nieodpornych na stres, poddawanych presji otoczenia, a także może pojawić się po przeżyciu traumatycznych wydarzeń. Pacjentom cierpiącym na nerwicę towarzyszy nieustanne poczucie lęku, niepokoju, zagubienia, a także permanentny stres i napięcie emocjonalne.\
Czy wiesz że: napięciowy ból głowy najczęściej dotyka mężczyzn w wieku 20-40 lat.
Jednym z objawów somatycznych pojawiających się w nerwicy jest występowanie napięciowego bólu głowy. Za najbardziej prawdopodobną przyczynę powstawania bólu napięciowego uważa się aspekty psychologiczne, co tłumaczy dlaczego są one częstą dolegliwością w przypadku nerwicy. U osób cierpiących na napięciowe bóle głowy obserwuje się często napięcie emocjonalne, labilność emocjonalną, poczucie lęku oraz zwiększoną podatność na stres. Szczególnie ważnym czynnikiem jest stres, który uważany jest za jedną z głównych przyczyn powstawania bólu napięciowego głowy. Stres może predysponować do pojawienia się schorzenia u osób szczególnie podatnych. Może także nasilać pojedyncze epizody bólu głowy lub przyczyniać się do przejścia bólu głowy w stan przewlekły. Okazuje się, także że ból głowy typu napięciowego często występuje dopiero po ustąpieniu sytuacji stresowych.
Leczenie napięciowego bólu głowy
Zazwyczaj w leczeniu łagodnego napięciowego bólu głowy skuteczne są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takie jak ibuprofen, naproksen lub aspiryna. Jednak nie należy tych leków nadużywać, ponieważ może dojść do bólu głowy z odbicia spowodowanego stosowanymi lekami. Zbyt częste stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych wpływa, także niekorzystnie na przewód pokarmowy, gdyż powoduje nudności, wymioty, bóle w nadbrzuszu, a w dalszej konsekwencji chorobę wrzodową oraz zwiększone ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego. Dlatego leki przeciwbólowe należy stosować doraźnie tylko w przypadku wystąpienia uciążliwego bólu głowy.
Leki dostępne bez recepty są czasami niewystarczające i w przypadku występowania częstych i uciążliwych napięciowych bólów głowy stosuje się: indometacynę, czy ketoprofen. W przypadku występowania napięciowego bólu głowy oraz migren stosuje się leki z grupy tryptanów lub opiaty. Jednak te ostatnie są szczególnie rzadko używane.
Jeśli napięciowe bóle głowy występują często, co prowadzi do przejścia choroby w stan przewlekły, to do leczenia objawowego dodaje się leczenie zapobiegające powstawaniu bólu. Do leków stosowanych w prewencji napięciowego bólu głowy zaliczamy:
- trójcykliczne leki przeciwdepresyjne – wśród nich stosowana jest głównie amitryptylina, której mechanizm działania polega między innymi na hamowaniu wychwytu zwrotnego serotoniny. To z kolei prawdopodobnie przyczynia się do zmniejszenia odczuwania bólu, gdyż niski poziom serotoniny może powodować zwiększoną wrażliwość na ból
- inne leki przeciwdepresyjne – głównie mirtazapina, mianseryna, trazodon, fluoksetyna oraz wenlafaksyna– leki te prawdopodobnie również wpływają na szlak percepcji bólu zależny od serotoniny
- leki przeciwdrgawkowe i miorelaksacyjne – przede wszystkim topiramat oraz tyzanidyna. Leki miorelaksacyjne stosuje się, gdy bólowi głowy towarzyszy odczuwalne napięcie mięśni karku oraz pleców. Benzodiazepiny również zmniejszają napięcie mięśni, ale ich działanie zapobiegające napięciowym bólom głowy głównie opiera się na zmniejszeniu niepokoju i napięcia nerwowego.
Alternatywnym sposobem leczenia i zapobiegania powstawania napięciowych bólów głowy jest akupunktura. Pobudzanie określonych punktów na ciele za pomocą igieł prowadzi do relaksacji, co przyczynia się do zmniejszenia napięciowych bólów głowy. Tymczasową ulgę może przynieść także masaż rozluźniający mięśnie, szczególnie karku oraz pleców.
Zapamiętaj: Napięciowy ból głowy występuje obustronnie - w przeciwieństwie do migreny.
Napięciowe bóle głowy są dość powszechne ze względu na to, że w dzisiejszych czasach stres, niepokój i napięcie towarzyszy wielu z nas nieustannie. Łagodne i krótkie epizody można leczyć doraźnie środkami przeciwbólowymi dostępnymi bez recepty. Jednak jeśli cierpisz na napięciowe bóle głowy, które pojawiają się często oraz przyczyniają się do obniżenia jakości życia to najlepszym wyjściem będzie udanie się do lekarza w celu uzgodnienia odpowiedniego leczenia.